Перайсці да зместу

Грамадзянская вайна ў Расіі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Грамадзянская вайна ў Расіі
Асноўны канфлікт: Першая сусветная вайна
(да 1918 года)
Дата 7 лістапада 191725 кастрычніка 1922
Месца тэрыторыя былой Расійскай імперыі і шэраг памежных тэрыторый.
Прычына Кастрычніцкая рэвалюцыя
Вынік перамога ВКП(б); утварэнне СССР
Змены незалежнасць Польшчы, Эстоніі, Латвіі, Літвы, Фінляндыі; анексія Румыніяй Бесарабіі; саступка часткі Закаўказзя Турцыі.
Праціўнікі
Бальшавікі Белы рух
«Трэцяя сіла» Дзяржавы, што абвясцілі незалежнасць, і інтэрвенты
Камандуючыя
РКП(б) Белы рух
«Трэцяя сіла» Дзяржавы, што абвясцілі незалежнасць, і інтэрвенты
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Будаўніцтва барыкад ў Петраградзе падчас наступу Белых у 1919

Грамадзянская вайна ў Расіі (1917—1923) — шэраг узброеных канфліктаў на тэрыторыі былой Расійскай імперыі паміж рознымі палітычнымі, этнічнымі, сацыяльнымі групамі і дзяржаўнымі ўтварэннямі, якія адбыліся ўслед за пераходам улады да бальшавікоў у выніку Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года і якія маюць свае карані ў спробах скінуць бальшавіцкую ўладу ў Расіі, створаную падчас Кастрычніцкай рэвалюцыі.

Вайна была асабліва горкай і жорсткай супраць грамадзянскага насельніцтва, ад 8 да 10 мільёнаў чалавек страцілі свае жыцці. Умяшанне Антанты і Цэнтральных дзяржаў у канфлікт унеслі значны ўклад у яго падаўжэнне і ступені цяжкасці. Савецкая Расія, як правапераемніца Расійскай імперыі дасягнула панавання над большай часткай тэрыторыі Расійскай імперыі. У дадатак да раней незалежнай Польшчы (1917-18), межы якой таксама ўключалі заходнія тэрыторыі сучаснай Украіны і Беларусі, атрымалі незалежнасць Прыбалтыка, Фінляндыя і Тувінская Народная Рэспубліка.

Канфлікт завяршыўся ў Еўропе з перамогай Чырвонай Арміі Белых войскаў у Крыме ў лістападзе 1920 гады на Каўказе з прыёмам Батумі 1921, у Азіі з захопам Уладзівастока ў 1922 г. У канцы гэтага года ствараецца Савецкі Саюз.

У выніку рэвалюцыйных падзей 1917 г. і Грамадзянскай вайны тэрыторыю Расіі пакінулі ад 2 да 3 млн чал.[1]

Зноскі

  1. Политическая история русской эмиграции, 1920—1940 гг.: Документы и материалы: Учебное пособие для студентов вузов / [ С. В. Константинов и др.]; Под ред. А. Ф. Киселева. — М.: ВЛАДОС, 1999. — 774 с., [8] л. портр. — С. 3. — ISBN 5-691-00305-4.
  • История России. XX век: в 2-х т. / отв.ред. А. Б. Зубов. — Москва : АСТ, 2009. — Т. I. 1894—1939 гг. — 1024 с.