Грамадзянская вайна ў Расіі

Грамадзянская вайна ў Расіі
Асноўны канфлікт: Першая сусветная вайна (да 1918 года)
Дата	7 лістапада 1917 — 25 кастрычніка 1922
Месца	тэрыторыя былой Расійскай імперыі і шэраг памежных тэрыторый.
Прычына	Кастрычніцкая рэвалюцыя
Вынік	перамога ВКП(б); утварэнне СССР
Змены	незалежнасць Польшчы, Эстоніі, Латвіі, Літвы, Фінляндыі; анексія Румыніяй Бесарабіі; саступка часткі Закаўказзя Турцыі.
Праціўнікі
Бальшавікі Белы рух «Трэцяя сіла» Дзяржавы, што абвясцілі незалежнасць, і інтэрвенты
Камандуючыя
РКП(б) Белы рух «Трэцяя сіла» Дзяржавы, што абвясцілі незалежнасць, і інтэрвенты
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Будаўніцтва барыкад ў Петраградзе падчас наступу Белых у 1919

Грамадзянская вайна ў Расіі (1917—1923) — шэраг узброеных канфліктаў на тэрыторыі былой Расійскай імперыі паміж рознымі палітычнымі, этнічнымі, сацыяльнымі групамі і дзяржаўнымі ўтварэннямі, якія адбыліся ўслед за пераходам улады да бальшавікоў у выніку Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года і якія маюць свае карані ў спробах скінуць бальшавіцкую ўладу ў Расіі, створаную падчас Кастрычніцкай рэвалюцыі.

Вайна была асабліва горкай і жорсткай супраць грамадзянскага насельніцтва, ад 8 да 10 мільёнаў чалавек страцілі свае жыцці. Умяшанне Антанты і Цэнтральных дзяржаў у канфлікт унеслі значны ўклад у яго падаўжэнне і ступені цяжкасці. Савецкая Расія, як правапераемніца Расійскай імперыі дасягнула панавання над большай часткай тэрыторыі Расійскай імперыі. У дадатак да раней незалежнай Польшчы (1917-18), межы якой таксама ўключалі заходнія тэрыторыі сучаснай Украіны і Беларусі, атрымалі незалежнасць Прыбалтыка, Фінляндыя і Тувінская Народная Рэспубліка.

Канфлікт завяршыўся ў Еўропе з перамогай Чырвонай Арміі Белых войскаў у Крыме ў лістападзе 1920 гады на Каўказе з прыёмам Батумі 1921, у Азіі з захопам Уладзівастока ў 1922 г. У канцы гэтага года ствараецца Савецкі Саюз.

У выніку рэвалюцыйных падзей 1917 г. і Грамадзянскай вайны тэрыторыю Расіі пакінулі ад 2 да 3 млн чал.

Літаратура

• История России. XX век: в 2-х т. / отв.ред. А. Б. Зубов. — Москва : АСТ, 2009. — Т. I. 1894—1939 гг. — 1024 с.