Партал:Беларусь
|
Беларусь
Беларусь — краіна ва Усходняй Еўропе, якая знаходзіцца на захадзе Усходне-Еўрапейскай раўніны. Мяжуе на паўночным захадзе з Літвой, на поўначы з Латвіяй, на паўночным усходзе і ўсходзе з Расіяй, на поўдні з Украінай, на захадзе з Польшчай (агульная даўжыня меж складае 2969 км). Працягласць з поўначы на поўдзень 560 км, з захаду на ўсход 650 км.
Населена беларусамі — народам са шматвекавой гісторыяй. Свой пачатак яна вядзе ад плямёнаў крывічоў, дрыгавічоў і радзімічаў ды традыцый Вялікага Княства Літоўскага.
Выдатны артыкул
.jpg)
«Баграціён» — кодавая назва Беларускай наступальнай аперацыі (23 чэрвеня — 28 жніўня 1944 года), наступальная аперацыя Чырвонай Арміі ў час Вялікай Айчыннай вайны, названая ў гонар расійскага палкаводца вайны 1812 года Пятра Баграціёна, у выніку якой уся тэрыторыя Беларусі была вызвалена з-пад нямецкай акупацыі. Лічыцца адной з найбуйнейшых вайсковых аперацый у сусветнай гісторыі.
У вызваленні Беларусі ўдзельнічалі войскі чатырох франтоў: 1-га Прыбалтыйскага (камандуючы — генерал арміі І. Баграмян), 3-га Беларускага (генерал-палкоўнік І. Чарняхоўскі), 2-га Беларускага (генерал арміі Г. Захараў) і, з другога дня аперацыі, 1-га Беларускага (генерал арміі К. Ракасоўскі). Таксама ў аперацыі прымалі ўдзел: Першая армія Войска Польскага, французскі добраахвотніцкі знішчальны авіяполк «Нармандыя-Нёман», Дняпроўская ваенная флатылія. Важная роля надавалася ўдзелу партызан. Дзеянні войскаў каардынавалі маршалы А. Васілеўскі і Г. Жукаў. Савецкім войскам процістаялі войскі групы армій «Цэнтр» на чале з генерал-фельдмаршалам Э. Бушам (далей…).
Добры артыкул
Вуліца Карла Маркса, былая Язерская (ці Азёрская), Скідзельская, Брыгіцкая, Кутузаўская, Купецкая — вуліца ў гістарычным цэнтры горада Гродна, названая ў савецкія часы ў гонар Карла Маркса (1818—1883), заснавальніка камуністычнай ідэалогіі. Працягласць вуліцы каля 650 м, ад плошчы Савецкай да Цэнтральнага Гродзенскага аўтавакзала.
Азёрская вуліца, якая выходзіла з Рынку, была галоўнай усходняй планіровачнай воссю Горадні. Крыніцы шматразова падкрэсліваюць яе значэнне ў жыцці горада (далей…).
Выбраная выява
Рэшткі вежы Навагрудскага замка, 2012 год.
Біяграфія
Соф’я Гальшанская (каля 1405 — 1461) — князёўна з роду Гальшанскіх, каралева польская, з 1422 года чацвёртая і апошняя жонка караля польскага Уладзіслава II Ягайлы.
Была каранавана ў 1424 годзе. Разам з мужам дамагалася замацавання польскага трона за сваім сынам Уладзіславам. Пасля смерці Ягайлы 1 чэрвеня 1434 года Уладзіслаў стаў каралём, але Соф’я так і не стала рэгентам. У 1440 годзе Уладзіслаў стаў таксама каралём Венгрыі, а малодшы сын Казімір — вялікім князем літоўскім. Пасля гібелі старэйшага сына ў бітве пад Варнай 10 лістапада 1444 года Соф’я адстойвала правы Казіміра, які, па патрабаванні маці, 25 чэрвеня 1447 года быў каранаваны на польскі трон. Выступіла ініцыятарам першага перакладу Бібліі на польскую мову, вядомага як Біблія каралевы Соф’і (далей…).
Гісторыя Беларусі
Радзімічы | Крывічы | Дрыгавічы | Полацкае княства | Тураўскае княства | Вялікае Княства Літоўскае | Грунвальдская бітва | Крэўская унія | Пагоня | Рэч Паспалітая | Брэсцкая унія | Бітва пад Оршай | Паўстанне 1794 года | Паўстанне 1863—1864 гадоў | БСГ | Наша Ніва | Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Літвы і Беларусі | Беларуская Народная Рэспубліка | Слуцкі збройны чын | Гісторыя БССР | Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка | Беларусізацыя | Рэпрэсіі ў БССР | Заходняя Беларусь | Вялікая Айчынная вайна | Чарнобыльская катастрофа
Культура і навука
Установы
Нацыянальная акадэмія навук Беларусі | Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт | Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета | Саюз беларускіх пісьменнікаў | Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы | Беларусьфільм | Рэлігія ў Беларусі
Народная культура
Абрады і звычаі беларусаў | Беларускі нацыянальны касцюм | Беларускі народны танец | Беларуская кухня | Святы Беларусі
Выдатныя беларусы
Рагвалод · Ізяслаў Уладзіміравіч · Усяслаў Чарадзей · Ефрасіння Полацкая · Кірыла Тураўскі · Францыск Скарына · Астафій Валовіч · Леў Сапега · Кіпрыян Жахоўскі · Тадэвуш Касцюшка · Кастусь Каліноўскі · Якуб Наркевіч-Ёдка · Францішак Багушэвіч · Яўхім Карскі · Ігнат Буйніцкі · Вітольд Бялыніцкі-Біруля · Эдвард Вайніловіч · Вацлаў Ластоўскі · Усевалад Ігнатоўскі · Браніслаў Тарашкевіч · Якуб Колас · Янка Купала · Сцяпан Некрашэвіч · Пётр Машэраў · Васіль Быкаў · Іван Якубоўскі · Андрэй Грамыка · Уладзімір Караткевіч · Рыгор Барадулін · Святлана Алексіевіч
Геаграфія Беларусі
Беларусь займае заходнюю ўскраіну Усходне-Еўрапейскай раўніны. Сярэдняя вышыня тэрыторыі складае 160 м над узроўнем мора. Абсалютныя вышыні розняцца ад 80 м (урэз вады р. Нёман каля мяжы з Літвой) да 345 м (г. Дзяржынская на паўднёвым захадзе Мінскага ўзвышша). Каля ¾ тэрыторыі Беларусі займаюць нізіны і раўніны з абсалютнымі вышынямі да 200 м. Тэрыторыя рэспублікі багатая на балоты, найбольшая колькасьць якіх знаходзіцца на Палессі.
Адміністрацыйны падзел
Мінск · Гомель · Віцебск · Гродна · Магілёў · Брэст · Бабруйск · Баранавічы · Барысаў · Пінск · Мазыр · Ліда · Орша
Дняпро · Заходняя Дзвіна · Нёман · Прыпяць · Сож · Заходні Буг · Бярэзіна · Вілія
Нарач · Асвейскае · Чырвонае · Лукомскае · Дрывяты · Доўгае
Геаграфічныя аб’екты
Белавежская пушча · Беларуская града · Беларускае Палессе · Бярэзінскі біясферны запаведнік · гара Дзяржынская
Ці ведаеце вы, што...
- Талочныя песні суправаджалі працу беларускага земляроба і на сяўбе, і на жніве.
- Апошні прысуд па справе аб знішчэнні Хатыні вынесены ў 2024 годзе.
- Пасля далучэння зямель Беларусі да Расійскай імперыі пачаліся масавыя падараванні сялян чыноўнікам.
- Лідскі аэрадром з’яўляецца адным з найстарэйшых у свеце.
- Беларускія спецслужбы дапамаглі літоўскім уладам затрымаць кіраўніка Камуністычнай партыі Літвы.
- Літара Ŭ была першы раз выкарыстана ў беларускамоўных дыялогах герояў кнігі Габрыэля Асоўскага.
Новыя артыкулы
- Тамара Ашэраўна Галавей — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Rymchonak
- Аба Ізраілевіч Шагаловіч — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Rymchonak
- Сезон 2012/2013 «Барысаў-БДУ» — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Паўлюк Шапецька
- Узорыстае ткацтва — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Хомелка
- Сезон 2012/2013 «Заходняга Буга» Брэст — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Паўлюк Шапецька
- Альберт Зіноўевіч Капенгут — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Rymchonak
- Сезон 2012/2013 «Металурга» Жлобін (валейбол) — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Паўлюк Шапецька
- Сяргей Андрэевіч Хамчук — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Rymchonak
- Сезон 2012/2013 «Камунальніка» Гродна — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Паўлюк Шапецька
- Абрам Якаўлевіч Брын — пачаты 10 верасня 2024 удзельнікам Rymchonak
- Рэгіна Пракопаўна Харошка — пачаты 9 верасня 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Сезон 2005/2006 «Сожа» Гомель — пачаты 9 верасня 2024 удзельнікам Slavazai1973
- Сезон 2006/2007 «Сожа» Гомель — пачаты 9 верасня 2024 удзельнікам Slavazai1973
- Сезон 2007/2008 «Сожа» Гомель — пачаты 9 верасня 2024 удзельнікам Slavazai1973
- Сезон 2018/2019 РДВАР — пачаты 9 верасня 2024 удзельнікам Slavazai1973
- Сезон 2016/2017 РДВАР — пачаты 9 верасня 2024 удзельнікам Slavazai1973
Артыкулы да напісання
Гістарычныя раёны Гомеля: Верхняе Брылёва · Ніжняе Брылёва · Ляшчынец · Старая Мільча · Ціценкі · Якубоўка
Артыкулы да пашырэння
Беларуская мова · Астрамечаўскі ідал · Капыльскі замак · Маніфест 22 студзеня · Пінскае гета · Беларускі нацыянальны камітэт, Магілёў · Беларускі сялянскі саюз · Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім, 1492—1494
Беларускі тыдзень
