Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па хіміі

Гэта старонка — інфармацыйны спіс.

Медаль, які атрымліваюць лаўрэаты Нобелеўскай прэміі. Быў упершыню адчаканены ў 1902 годзе.

Но́белеўская прэ́мія па хі́міі (шведск.: Nobelpriset i kemi) — найвышэйшая ўзнагарода за навуковыя дасягненні ў галіне хіміі, якая штогод прысуджаецца Шведскай каралеўскай акадэміяй навук у Стакгольме. Адна з пяці Нобелеўскіх прэмій, заснаваных у 1895 годзе паводле запавету шведскага хіміка Альфрэда Нобеля, які памёр у 1896 годзе. Гэтыя прэміі прысуджаюцца за выдатныя заслугі ў галінах хіміі, фізікі, літаратуры, міру і фізіялогіі або медыцыны. У адпаведнасці з запаветам Нобеля прэмія знаходзіцца ў падпарадкаванні Фонду Нобеля і прысуджаецца камісіяй з пяці членаў, якія выбіраюцца Шведскай каралеўскай акадэміяй навук. Лаўрэатам першай Нобелеўскай прэміі па хіміі ў 1901 годзе стаў Якаб Хендрык вант Гоф з Нідэрландаў. Кожны лаўрэат атрымлівае медаль, дыплом і грашовы прыз, які змяняецца з цягам часу. У 1901 годзе вант Гоф атрымаў 150 782 шведскія кроны, што ў снежні 2008 года было эквівалентна 7 731 004 шведскім кронам. Пачынаючы з 2001 года кожная грашовая ўзнагарода складала 10 мільёнаў шведскіх крон. Прэмія ўручаецца на штогадовай цырымоніі 10 снежня, у гадавіну смерці Альфрэда Нобеля.

Па меншай меры 25 лаўрэатаў атрымалі Нобелеўскую прэмію за ўклад у галіне арганічнай хіміі — больш, чым у любой іншай з абласцей хіміі. Двум пераможцам Нобелеўскай прэміі па хіміі, немцам Рыхарду Куну (1938) і Адольфу Бутэнанту (1939), урад не дазволіў атрымаць прэмію. Пазней яны атрымалі медалі і дыпломы, але не грошы. Фрэдэрык Сенгер з’яўляецца адным з двух лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі, які атрымаў прыз двойчы ў адной галіне ў 1958 і 1980 гадах. Другім з’яўляецца Джон Бардзін, які атрымліваў Нобелеўскую прэмію па фізіцы ў 1956 і 1972 гадах. Яшчэ двое вучоных станавіліся Нобелеўскімі лаўрэатамі і па хіміі, і ў іншай галіне: Марыя Складоўская-Кюры (атрымала Нобелеўскія прэміі па фізіцы ў 1903 годзе і па хіміі ў 1911 годзе) і Лайнус Карл Полінг (атрымаў Нобелеўскую прэмію па хіміі ў 1954 годзе і прэмію міру ў 1962 годзе). З 1901 года Нобелеўская прэмія не прысуджалася толькі 8 разоў: у 1916, 1917, 1919, 1924, 1933, 1940, 1941 і 1942 гадах. Па стане на 2016 год прэмію атрымлівалі 175 вучоных, з якіх толькі чатыры былі жанчынамі: Марыя Складоўская-Кюры (1911), Ірэн Жаліё-Кюры (1935), Дораці Кроўфут-Ходжкін (1964) і Ада Ёнат (2009). Самым маладым лаўрэатам прэміі на момант атрымання стаў Фрэдэрык Жаліё-Кюры ва ўзросце 35 гадоў у 1935 годзе, а самым узроставым быў лаўрэат 2002 года Джон Фен, якому на момант прысуджэння было 85 гадоў.

Лаўрэаты

---

1901—1910 • 1911—1920 • 1921—1930 • 1931—1940 • 1941—1950 • 1951—1960 • 1961—1970 • 1971—1980 • 1981—1990 • 1991—2000 • 2001—2010 • 2011—2020 • 2021—…

---

1901—1910

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1901		Якаб Хендрык вант Гоф (1852—1911)	Нідэрланды	«У знак прызнання велізарнай важнасці адкрыцця законаў хімічнай дынамікі і асматычнага ціску ў растворах»
1902		Герман Эміль Фішэр (1852—1919)	Германія	«За эксперыменты па сінтэзе рэчываў з сахарыднымі і пурынавымі групамі»
1903		Свантэ Аўгуст Арэніус (1859—1927)	Швецыя	«Як факт прызнання асаблівага значэння тэорыі электралітычнай дысацыяцыі для развіцця хіміі»
1904		Уільям Рамзай (1852—1916)	Вялікабрытанія	«У знак прызнання адкрыцця ім у атмасферы розных інертных газаў і вызначэння іх месца ў перыядычнай сістэме»
1905		Іаган Фрыдрых Вільгельм Адольф фон Баер (1835—1917)	Германія	«За заслугі ў развіцці арганічнай хіміі і хімічнай прамысловасці дзякуючы працам па хіміі арганічных фарбавальнікаў і гідраараматычных злучэнняў»
1906		Анры Муасан (1852—1907)	Францыя	«За атрыманне элемента фтору і ўвядзенне ў лабараторную і прамысловую практыку электрычнай печы названай яго імем»
1907		Эдуард Бухнер (1860—1917)	Германія	«За праведзеную навукова-даследчую працу ў біялагічнай хіміі і адкрыццё пазаклетачнай ферментацыі»
1908		Эрнэст Рэзерфорд (1871—1937)	Вялікабрытанія, Новая Зеландыя (нарадзіўся ў горадзе Нельсан, Новая Зеландыя)	«За даследаванні ў галіне распаду элементаў у хіміі радыеактыўных рэчываў»
1909		Вільгельм Оствальд (1853—1932)	Германія (нарадзіўся ў Рызе (сучасная Латвія), якая ўваходзіла ў склад Расійскай імперыі)	«Знак прызнання праведзенай ім работы па вывучэнню каталізу, а таксама за даследаванні асноўных прынцыпаў кіравання хімічнай раўнавагай і скарасцямі рэакцыі»
1910		Ота Валах (1847—1931)	Германія	«У знак прызнання яго дасягненняў у галіне развіцця арганічнай хіміі і хімічнай прамысловасці, а таксама за тое, што ён першым ажыццявіў працу ў галіне аліцыклічных злучэнняў»

1911—1920

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1911		Марыя Складоўская-Кюры (1867—1934)	Францыя (нарадзілася ў Варшаве, Царства Польскае (сучасная  Польшча))	«За выдатныя заслугі ў развіцці хіміі: адкрыццё элементаў радыю і палонію, вылучэнне радыю і вывучэнне прыроды і злучэнняў гэтага выдатнага элемента»
1912		Віктар Грыньяр (1871—1935)	Францыя	«За адкрыццё рэактыву Грыньяра, які спрыяў развіццю арганічнай хіміі»
		Поль Сабацье (1854—1941)	Францыя	«За метад гідрагенізацыі арганічных злучэнняў у прысутнасці дробнадысперсных металаў, які рэзка стымуляваў развіццё арганічнай хіміі»
1913		Альфрэд Вернер (1866—1919)	Швейцарыя (нарадзіўся ў Мюлузе, Францыя)	«За працу аб прыродзе сувязей атамаў у малекулах у галіне неарганічнай хіміі»
1914		Тэадор Уільям Рычардс (1868—1928)	ЗША	«За дакладнае вызначэнне атамных мас вялікай колькасці хімічных элементаў»
1915		Рыхард Марцін Вільштэтэр (1872—1942)	Германія	«За даследаванні фарбавальных рэчываў расліннага свету, асабліва хларафілу»
1916	Прэмія не прысуджалася
1917	Прэмія не прысуджалася
1918		Фрыц Габер (1868—1934)	Германія	«За сінтэз аміяку з элементаў-складнікаў»
1919	Прэмія не прысуджалася
1920		Вальтэр Герман Нернст (1864—1941)	Германія	«У знак прызнання яго прац па тэрмадынаміцы»

1921—1930

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1921		Фрэдэрык Содзі (1877—1956)	Вялікабрытанія	«За ўклад у хімію радыеактыўных рэчываў і за даследаванні паходжання і прыроды ізатопаў»
1922		Фрэнсіс Уільям Астан (1877—1945)	Вялікабрытанія	«За зробленае з дапамогай вынайдзенага ім мас-спектрографа адкрыццё ізатопаў вялікай колькасці нерадыеактыўных элементаў і за фармуляванне правіла цэлых лікаў»
1923		Фрыц Прэгль (1869—1930)	Аўстрыя	«За вынаходства метаду макрааналізу арганічных рэчываў»
1924	Прэмія не прысуджалася
1925		Рыхард Адольф Зігмандзі (1865—1929)	Германія, Венгрыя (нарадзіўся ў Вене, Аўстрыйская Імперыя (сучасная Аўстрыя))	«За выяўленне гетэрагеннай прыроды калоідных раствораў і за распрацаваныя ў сувязі з гэтым метады, якія маюць фундаментальнае значэнне ў сучаснай калоіднай хіміі, паколькі ўсе праявы арганічнага жыцця ў рэшце рэшт звязаны з калоідным асяроддзем пратаплазмы»
1926		Тэадор Сведберг (1884—1941)	Швецыя	«За працы ў галіне дысперсных сістэм»
1927		Генрых Ота Віланд (1877—1957)	Германія	«За даследаванні жоўцевых кіслот і будовы многіх падобных рэчываў»
1928		Адольф Ота Рэйнгольд Віндаус (1876—1959)	Германія	«За працы па вывучэнні будовы стэрынаў і іх сувязі з вітаміннай групай»
1929		Артур Гардэн (1865—1940)	Вялікабрытанія	«За даследаванні ферментацыі цукру і ферментаў закісання»
		Ханс Карл Аўгуст Сімон фон Эйлер-Хельпін (1873—1964)	Швецыя (нарадзіўся ў Аўгсбургу, Германія)
1930		Ханс Фішэр (1881—1945)	Германія	«За даследаванні будовы геміну і хларафілу, асабліва за сінтэз геміну»

1931—1940

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1931		Карл Бош (1874—1940)	Германія	«За заслугі па ўкараненні і развіцці метадаў высокага ціску ў хіміі, што з’яўляецца эпахальнай падзеяй у галіне хімічнай тэхналогіі»
		Фрыдрых Бергіус (1884—1949)	Германія
1932		Ірвінг Ленгмюр (1881—1957)	ЗША	«За адкрыццё і даследаванні ў галіне хіміі паверхневых з’яў»
1933	Прэмія не прысуджалася
1934		Гаральд Клейтан Юры (1893—1981)	ЗША	«За адкрыццё цяжкага вадароду — дэйтэрыю, які выкарыстоўваецца для атрымання цяжкай вады (запавольніка ў ядзерных рэактарах), а таксама як індыкатар біяхімічных рэакцый у жывой тканцы»
1935		Фрэдэрык Жаліё-Кюры (1900—1958)	Францыя	«За выкананы сінтэз новых радыеактыўных элементаў»
		Ірэн Жаліё-Кюры (1897—1956)	Францыя
1936		Петэр Іозеф Вільгельм Дэбай (1884—1966)	Нідэрланды	«За ўклад у разуменне малекулярнай структуры ў ходзе даследаванняў дыпольных з’яў і дыфракцыі рэнтгенаўскіх прамянёў і электронаў у газах»
1937		Уолтэр Норман Хоўарс (1883—1950)	Вялікабрытанія	«За даследаванні вугляводаў і вітаміну C»
		Паўль Карэр (1889—1971)	Швейцарыя	"За даследаванне караціноідаў і флавінаў, а таксама за вывучэнне вітамінаў А і B2 "
1938		Рыхард Кун (1900—1967)	Германія (нарадзіўся ў Вене (сучасная Аўстрыя), якая тады ўваходзіла ў склад Аўстра-Венгрыі)	«За яго працу па вывучэнні караціноідаў і вітамінаў»
1939		Адольф Фрыдрых Іаган Бутэнант (1903—1995)	Германія	«За працы па палавых гармонах»
		Леапольд Ружычка (1887—1976)	Швейцарыя (нарадзіўся ў Вукавары (сучасная Харватыя ), які тады ўваходзіў у склад Аўстра-Венгрыі)	«За працы па поліэтылене і вышэйшых тэрпенах»
1940	Прэмія не прысуджалася

1941—1950

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1941	Прэмія не прысуджалася
1942	Прэмія не прысуджалася
1943		Дзьёрдзь дэ Хевешы (1885—1966)	Германія (нарадзіўся ў Будапешце (сучасная Венгрыя), які тады ўваходзіў у склад Аўстра-Венгрыі)	«За працу па выкарыстанні ізатопаў як мечаных атамаў пры вывучэнні хімічных працэсаў»
1944		Ота Ган (1879—1968)	Германія	«За адкрыццё расшчаплення цяжкіх ядраў»
1945		Артуры Ілмары Віртанен (1895—1973)	Фінляндыя	«За даследаванні і дасягненні ў галіне сельскай гаспадаркі і хіміі пажыўных рэчываў, асабліва за метад кансервацыі кармоў»
1946		Джэймс Бэтчэлер Самнер (1887—1955)	ЗША	«За адкрыццё з’явы крышталізацыі ферментаў»
		Джон Хоўард Нортрап (1891—1987)	ЗША	«За атрыманне ў чыстым выглядзе вірусных бялкоў»
		Уэндэл Мерэдыт Стэнлі (1904—1971)	ЗША
1947		Роберт Робінсан (1886—1975)	Вялікабрытанія	«За даследаванні раслінных прадуктаў вялікай біялагічнай важнасці, асабліва алкалоідаў»
1948		Арнэ Вільгельм Каўрын Тыселіус (1902—1971)	Швецыя	«За даследаванне электрафарэзу і адсарбцыйнага аналізу, асабліва за адкрыццё, звязанае з комплекснай прыродай бялкоў сыроваткі»
1949		Уільям Фрэнсіс Джыёк (1895—1982)	ЗША	«За ўклад у хімічную тэрмадынаміку, асабліва ў тую яе вобласць, якая вывучае паводзіны рэчываў пры экстрэмальна нізкіх тэмпературах»
1950		Ота Паўль Герман Дзільс (1876—1954)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі	«За адкрыццё і развіццё дыенавага сінтэзу»
		Курт Альдэр (1902—1958)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі

1951—1960

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1951		Эдвін Матысан Мак-Мілан (1907—1991)	ЗША	«За адкрыцці ў галіне хіміі трансуранавых элементаў»
		Глен Тэадор Сібарг (1912—1999)	ЗША
1952		Арчэр Джон Портэр Марцін (1910—2002)	Вялікабрытанія	«За адкрыццё метаду размеркавальнай храматаграфіі»
		Рычард Лоўрэнс Мілінгтан Сінг (1914—1994)	Вялікабрытанія
1953		Герман Штаўдынгер (1881—1965)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі	«За даследаванні ў галіне хіміі высокамалекулярных рэчываў»
1954		Лайнус Карл Полінг (1901—1994)	ЗША	«За даследаванні прыроды хімічнай сувязі і яе прымяненне для вызначэння структуры злучэнняў»
1955		Вінсент дзю Віньё (1901—1978)	ЗША	«За працу з біялагічна актыўнымі злучэннямі, і, перш за ўсё, за ўпершыню ажыццёўлены сінтэз поліпептыднага гармону»
1956		Сірыл Норман Хіншэлвуд (1897—1967)	Вялікабрытанія	«За даследаванні ў галіне механізмаў хімічных рэакцый»
		Мікалай Мікалаевіч Сямёнаў (1896—1986)	СССР
1957		Александэр Рабертус Тод (1907—1997)	Вялікабрытанія	«За працы па нуклеатыдах і нуклеатыдных каэнзімах»
1958		Фрэдэрык Сенгер (1918—2013)	Вялікабрытанія	«За ўстанаўленне структур бялкоў, асабліва інсуліну»
1959		Яраслаў Гейраўскі (1890—1967)	Чэхаславакія	«За адкрыццё і развіццё паляраграфічных метадаў аналізу»
1960		Уілард Фрэнк Лібі (1908—1980)	ЗША	«За ўвядзенне метаду выкарыстання вугляроду-14 для вызначэння ўзросту ў археалогіі, геалогіі, геафізіцы і іншых галінах навукі»

1961—1970

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1961		Мелвін Калвін (1911—1997)	ЗША	«За даследаванні засваення дыяксіду вугляроду раслінамі»
1962		Макс Фердынанд Перуц (1914—2002)	Вялікабрытанія (нарадзіўся ў Вене (сучасная Аўстрыя), якая тады ўваходзіла ў склад Аўстра-Венгрыі)	«За даследаванні структуры глабулярных бялкоў»
		Джон Коўдэры Кендру (1917—1997)	Вялікабрытанія
1963		Карл Цыглер (1898—1973)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі	«За адкрыцці ў галіне хіміі і тэхналогіі высокамалекулярных палімераў»
		Джуліа Ната (1903—1979)	Італія
1964		Дораці Кроўфут-Ходжкін (1910—1994)	Вялікабрытанія	«За вызначэнне з дапамогай рэнтгенаўскіх прамянёў структур біялагічна актыўных рэчываў»
1965		Роберт Бёрнс Вудвард (1917—1979)	ЗША	«За ўклад у даследаванне арганічнага сінтэзу»
1966		Роберт С. Малікен (1896—1986)	ЗША	«За фундаментальную працу па хімічных сувязях і электроннай структуры малекул, ажыццёўленую з дапамогай метаду малекулярных арбіталей»
1967		Манфрэд Эйген (1927—2019)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі	«За даследаванні экстрэмальна хуткіх хімічных рэакцый, якія стымулююцца парушэннем раўнавагі з дапамогай вельмі кароткіх імпульсаў энергіі»
		Рональд Джордж Рэйфард Норыш (1897—1978)	Вялікабрытанія	«За праведзенае імі даследаванне звышхуткіх хімічных рэакцый з дапамогай зрушэння малекулярнай раўнавагі вельмі кароткім імпульсам»
		Джордж Портэр (1920—2002)	Вялікабрытанія
1968		Ларс Онсагер (1903—1976)	ЗША (нарадзіўся ў Осла (сучасная Нарвегія), які тады ўваходзіў у склад Шведска-нарвежскай уніі)	«За адкрыццё суадносін узаемнасці ў незваротных працэсах, названых яго імем, якія маюць прынцыпова важнае значэнне для тэрмадынамікі незваротных працэсаў»
1969		Дэрэк Х. Р. Бартан (1918—1998)	Вялікабрытанія	«За ўклад у развіццё канфармацыйнай канцэпцыі і яе прымяненне ў хіміі»
		Од Хасель (1897—1981)	Нарвегія
1970		Луіс Ф. Лелуар (1906—1987)	Аргенціна	«За адкрыццё першага цукровага нуклеатыду і даследаванне яго функцый у ператварэнні цукру і ў біясінтэзе складаных вугляводаў»

1971—1980

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1971		Герхард Герцберг (1904—1999)	Канада (нарадзіўся ў Гамбургу, Германія)	«За яго ўклад у разуменне электроннай структуры і будовы малекул, асабліва свабодных радыкалаў»
1972		Крысціян Б. Анфінсен (1916—1995)	ЗША	«За працу па даследаванні рыбануклеазы, асабліва ўзаемасувязі паміж амінакіслотнай паслядоўнасцю і яе біялагічна актыўнымі каферментамі»
		Станфард Мур (1913—1982)	ЗША	«За ўклад у тлумачэнне сувязі паміж хімічнай структурай і каталітычным дзеяннем актыўнага цэнтра малекулы рыбануклеазы»
		Уільям Х. Стайн (1911—1980)	ЗША
1973		Эрнст Ота Фішэр (1918—2007)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі	«За наватарскую, праведзеную незалежна адзін ад аднаго, працу ў галіне хіміі металаарганічных, так званых сандвічавых, злучэнняў»
		Джэфры Уілкінсан (1921—1996)	Вялікабрытанія
1974		Пол Джэй Флоры (1910—1985)	ЗША	«За фундаментальныя дасягненні ў галіне тэорыі і практыкі фізічнай хіміі макрамалекул»
1975		Джон Уоркап Корнфарт (1917—2011)	Аўстралія , Вялікабрытанія	«За даследаванні стэрэахіміі рэакцый ферментатыўнага каталізу»
		Уладзімір Прэлаг (1906—1998)	Швейцарыя (нарадзіўся ў Сараева (сучасная Боснія і Герцагавіна), які тады ўваходзіў у склад Аўстра-Венгрыі)	«За даследаванні ў галіне стэрэахіміі арганічных малекул і рэакцый»
1976		Уільям Н. Ліпскамб (1919—2011)	ЗША	«За даследаванні структуры боравадародаў (боргідрытаў), якія тлумачаць праблемы хімічных сувязей»
1977		Ілья Прыгожын (1917—2003)	Бельгія (нарадзіўся ў Маскве, Расійская Імперыя)	«За працы па тэрмадынаміцы незваротных працэсаў, асабліва за тэорыю дысіпатыўных структур»
1978		Пітэр Д. Мічэл (1920—1992)	Вялікабрытанія	«За ўклад у разуменне працэсу пераносу біялагічнай энергіі, зроблены дзякуючы стварэнню хеміасматычнай тэорыі»
1979		Герберт Ч. Браўн (1912—2004)	ЗША (нарадзіўся ў Лондане, Вялікабрытанія)	«За распрацоўку новых метадаў арганічнага сінтэзу складаных бор- і фосфарзмяшчальных злучэнняў»
		Георг Вітыг (1897—1987)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі
1980		Пол Берг (1926—2023)	ЗША	«За фундаментальныя даследаванні біяхімічных уласцівасцей нуклеінавых кіслот, асабліва рэкамбінантных ДНК»
		Уолтэр Гілберт (1932-…)	ЗША	«За іх уклад у вызначэнне паслядоўнасці асноў у нуклеінавых кіслотах»
		Фрэдэрык Сенгер (1918—2013)	Вялікабрытанія

1981—1990

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1981		Кэн’іці Фукуі (1918—1998)	Японія	«За распрацоўку тэорыі праходжання хімічных рэакцый»
		Роалд Хофман (1937-…)	ЗША (нарадзіўся ў Золачыве (сучасная Украіна), які тады ўваходзіў у склад Міжваеннай Польшчы)
1982		Аарон Клуг (1926—2018)	Вялікабрытанія (нарадзіўся ў Зельве, Літва)	«За распрацоўку метаду крышталеграфічнай электроннай мікраскапіі і тлумачэнне структуры біялагічна важных комплексаў нуклеінавая кіслата — бялок»
1983		Генры Таўбэ (1915—2005)	ЗША (нарадзіўся ў Саскатуне, Канада)	«За вывучэнне механізмаў рэакцый з пераносам электрону, асабліва комплексаў металаў»
1984		Роберт Брус Мерыфілд (1921—2006)	ЗША	«За прапанаваную метадалогію хімічнага сінтэзу на цвёрдых матрыцах»
1985		Херберт А. Хаўптман (1917—2011)	ЗША	«За выдатныя дасягненні ў распрацоўцы прамога метаду расшыфроўкі структур»
		Джэром Карле (1918—2013)	ЗША
1986		Дадлі Р. Хершбах (1932-…)	ЗША	«За ўклад у развіццё даследаванняў дынамікі элементарных хімічных працэсаў»
		Юань Ц. Лі (1936-…)	ЗША (нарадзіўся ў Сіньчжу, Тайвань)
		Джон Ч. Полані (1929-…)	Канада
1987		Дональд Джэй Крэм (1919—2001)	ЗША	«За распрацоўку і прымяненне малекул са структурна-спецыфічнымі ўзаемадзеяннямі высокай выбіральнасці»
		Жан-Мары Лен (1939-…)	Францыя
		Чарлз Джэй Педэрсен (1904—1989)	ЗША (нарадзіўся ў Пусане (сучасная Паўднёвая Карэя), які тады ўваходзіў у склад Карэйскай Імперыі)
1988		Іаган Дайзенхофер (1943-…)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі	«За ўстанаўленне трохмернай структуры фотасінтэтычнага рэакцыйнага цэнтра»
		Роберт Хубер (1937-…)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі
		Хартмут Міхель (1948-…)	Федэратыўная Рэспубліка Германіі
1989		Сідней Олтмен (1939—2022)	Канада, ЗША	«За адкрыццё каталітычных уласцівасцей рыбануклеінавых кіслот»
		Томас Чэк (1947-…)	ЗША
1990		Эліяс Джэймс Коры (1928-…)	ЗША	«За развіццё тэорыі і метадалогіі арганічнага сінтэзу»

1991—2000

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
1991		Рыхард Р. Эрнст (1933—2021)	Швейцарыя	«За ўклад у развіццё метадалогіі ядзернай магнітнай рэзананснай спектраскапіі высокага разрознення»
1992		Рудольф А. Маркус (1923-…)	ЗША (нарадзіўся ў Манрэале, Канада)	«За ўклад у тэорыю рэакцый пераносу электрону ў хімічных сістэмах»
1993		Кэры Б. Муліс (1944—2019)	ЗША	«За вынаходства метаду палімеразнай ланцуговай рэакцыі»
		Майкл Сміт (1932—2000)	Канада (нарадзіўся ў Блэкпуле, Вялікабрытанія)	«За фундаментальны ўклад ва ўстанаўленні алігануклеатыдна-базавага, лакальна-арыентаванага мутагенезу і яго развіццё для вывучэння бялкоў»
1994		Джордж А. Ола (1927—2017)	ЗША (нарадзіўся ў Будапешце, Венгрыя)	«За ўклад у хімію карбакатыёнаў»
1995		Паўль Джэй Крутцэн (1933—2021)	Нідэрланды	«За працы па атмасфернай хіміі, асабліва ў частцы працэсаў утварэння і раскладання азону»
		Марыа Х. Маліна (1943—2020)	ЗША (нарадзіўся ў Мехіка, Мексіка)
		Ф. Шэрвуд Роўланд (1927—2012)	ЗША
1996		Роберт Кёрл (1933—2022)	ЗША	«За адкрыццё Фулерэнаў»
		Харальд У. Крота (1939—2016)	Вялікабрытанія
		Рычард Э. Смелі (1943—2005)	ЗША
1997		Пол Д. Боер (1918—2018)	ЗША	«За высвятленне ферментатыўнага механізму, які ляжыць у аснове сінтэзу адэназін-фасфату»
		Джон Э. Уокер (1941-…)	Вялікабрытанія
		Енс К. Скоу (1918—2018)	Данія	«За адкрыццё першага іон-транспартнага энзіму Na+,K+-АТФазы»
1998		Вальтэр Кон (1923—2016)	ЗША (нарадзіўся ў Вене, Аўстрыя)	«За развіццё тэорыі функцыяналу шчыльнасці»
		Джон Попл (1925—2004)	Вялікабрытанія	«За распрацоўку вылічальных метадаў квантавай хіміі»
1999		Ахмед Зевейл (1946—2016)	Егіпет, ЗША	«За даследаванні пераходных станаў, якія ўзнікаюць у час хімічных рэакцый, з выкарыстаннем фемтасекунднай тэхнікі»
2000		Алан Джэй Хігер (1936-…)	ЗША	«За адкрыццё праводнасці ў палімерах»
		Алан Г. Мак-Дыярмід (1927—2007)	ЗША, Новая Зеландыя (нарадзіўся ў Мастэртане, Новая Зеландыя)
		Хідэкі Сіракава (1936-…)	Японія

2001—2010

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
2001		Уільям С. Ноўлс (1917—2012)	ЗША	«За даследаванні, якія выкарыстоўваюцца ў фармацэўтычнай прамысловасці — стварэнне хіральных каталізатараў акісляльна-аднаўленчых рэакцый»
		Рыёдзі Наёры (1938-…)	Японія
		К. Бары Шарплес (1941-…)	ЗША
2002		Джон Б. Фен (1917—2010)	ЗША	«За распрацоўку метадаў ідэнтыфікацыі і аналізу структур біялагічных макрамалекул, і, у прыватнасці, за распрацоўку метадаў мас-спектраметрычнага аналізу біялагічных макрамалекул»
		Каіці Танака (1959-…)	Японія
		Курт Вютрых (1938-…)	Швейцарыя	«За распрацоўку прымянення ЯМР-спектраскапіі для вызначэння трохмернай структуры біялагічных макрамалекул у растворы»
2003		Пітэр Эгр (1949-…)	ЗША	«За адкрыццё іоннага канала»
		Родэрык Мак-Кінан (1956-…)	ЗША	«За вывучэнне структуры і механізму іонных каналаў»
2004		Аарон Чэхановер (1947-…)	Ізраіль	«За адкрыццё убіквіцін-апасродаванага раскладання бялку»
		Аўрам Гершко (1937-…)	Ізраіль (нарадзіўся ў Карцагу, Венгрыя)
		Ірвін Роўз (1926—2015)	ЗША
2005		Роберт Х. Грабс (1942-…)	ЗША	«За ўклад у развіццё метаду метатэзы ў арганічным сінтэзе»
		Рычард Р. Шрок (1945-…)	ЗША
		Іў Шавэн (1930—2015)	Францыя
2006		Роджэр Д. Корнберг (1947-…)	ЗША	«За даследаванні механізму капіравання клеткамі генетычнай інфармацыі»
2007		Герхард Эртль (1936-…)	Германія	«За даследаванні хімічных працэсаў на паверхнях цвёрдых цел»
2008		Марцін Чалфі (1947-…)	ЗША	«За адкрыццё і распрацоўку зялёнага флуарэсцэнтнага бялку (GFP)»
		Асаму Сімамура (1928—2018)	ЗША (нарадзіўся ў Кіёта, Японія)
		Роджэр Ю. Цьсен (1952—2016)	ЗША
2009		Венкатраман Рамакрышнан (1952-…)	Вялікабрытанія (нарадзіўся ў Чыдамбараме, Індыя)	«За даследаванні структуры і функцыі рыбасомы»
		Томас А. Стэйц (1940—2018)	ЗША
		Ада Е. Ёнат (1939-…)	Ізраіль
2010		Рычард Ф. Хек (1931—2015)	ЗША	«За рэакцыі перакрыжаванага ўзаемадзеяння, якія каталізуюцца паладыем, у арганічным сінтэзе»
		Эйіці Нэгісі (1935—2021)	Японія
		Акіра Судзукі (1930-…)	Японія

2011—2020

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
2011		Дан Шэхтман (1941-…)	Ізраіль	«За адкрыццё квазікрышталёў»
2012		Роберт Лефкавіц (1943-…)	ЗША	«За даследаванні рэцэптараў G-бялкоў»
		Браян Кабылка (1955-…)	ЗША
2013		Марцін Карплюс (1930-…)	ЗША Аўстрыя (нарадзіўся ў Вене, Аўстрыя)	«За развіццё многамасштабных мадэлей комплексных хімічных сістэм»
		Майкл Левіт (1947-…)	Ізраіль ЗША Вялікабрытанія (нарадзіўся ў Прэторыі, ПАР)
		Ары Варшэль (1940-…)	Ізраіль ЗША
2014		Эрык Бецыг (1960-…)	ЗША	«За развіццё флуарэсцэнтнай мікраскапіі высокага разрознення»
		Уільям Э. Мёрнер (1953-…)	ЗША
		Штэфан У. Гель (1962-…)	Германія (нарадзіўся ў Сінтане, Румынія)
2015		Томас Ліндаль (1938-…)	Швецыя, Вялікабрытанія	«За механістычныя даследаванні па рэпарацыі ДНК»
		Пол Л. Модрыч (1946-…)	ЗША
		Азіз Санджар (1946-…)	Турцыя, ЗША
2016		Жан-П’ер Саваж (1944-…)	Францыя	«За распрацоўку і сінтэз малекулярных машын»
		Фрэйзер Стодарт (1942-…)	Вялікабрытанія, ЗША
		Бернард Ферынга (1951-…)	Нідэрланды
2017		Жак Дзюбашэ (1942-…)	Швейцарыя	«За развіццё крыяэлектроннай мікраскапіі высокай разрознасці для вызначэння структуры біямалекул у растворы»
		Ёахім Франк (1940-…)	ЗША
		Рычард Хендэрсан (1945-…)	Вялікабрытанія
2018		Фрэнсіс Арнольд (1956-…)	ЗША	«За даследаванне эвалюцыі ферментаў»
		Джордж Сміт (1941-…)	ЗША	«За даследаванні пептыдаў і антыцелаў спосабам фагавага дысплэя»
		Грэг Уінтэр (1951-…)	Вялікабрытанія
2019		Джон Гудэнаф (1922—2023)	ЗША	«За ўдасканаленне літый-іонных батарэй»
		Стэнлі Уітынгем (1941-…)	ЗША
		Акіра Ёсіна (1948-…)	Японія
2020		Эманюэль Шарпанцье (1968-…)	Францыя	«За развіццё метаду рэдагавання генома»
		Джэніфер Даўдна (1964-…)	ЗША

2021—…

Год	Партрэт	Імя	Краіна	Абгрунтаванне
2021		Дэвід Мак-Мілан (1968-…)	Вялікабрытанія	«За развіццё асіметрычнага арганакаталізу»
		Бенджамін Ліст (1968-…)	Германія
2022		К. Бары Шарплес (1941-…)	ЗША	«За развіццё клік-хіміі і біяартаганальнай хіміі»
		Мортэн Мельдаль (1954-…)	Данія
		Каралін Бертоцы (1966-…)	ЗША
2023		Муні Бавендзі (1961-…)	Францыя	За адкрыццё і сінтэз квантавых кропак
		Луіс Брус (1943-…)	ЗША
		Аляксей Іванавіч Якімаў (1945-…)	ЗША

Спасылкі

• Афіцыйны сайт Шведскай каралеўскай акадэміі навук
• Афіцыйны сайт Фонду Нобеля
• Нобелеўскія лаўрэаты на сайце Nobelprize.org