Перайсці да зместу

Спіс дзеючых нацыянальных канстытуцый

Гэта старонка ўваходзіць у лік выдатных спісаў
Чакае праверкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Першая старонка арыгінальнага тэксту Канстытуцыі ЗША.

Спіс канстытуцый утрымлівае пералік краін свету ў залежнасці ад даты прыняцця ў іх дзеючых канстытуцый. Спіс аб’яднаны ў дзве групы: некадыфікаваныя канстытуцыі і кадыфікаваныя канстытуцыі. Канстытуцыі непрызнаных і часткова прызнаных дзяржаў прыведзены ў адмысловым раздзеле. Для кожнай канстытуцыі прыводзіцца толькі дата ўвядзення ў дзеянне апошняй канстытуцыі без уліку дадаткаў, правак і іншых зменаў у зыходны тэкст, якія не абрываюць пераемнасць ад яго.

У канстытуцыйным праве[en] прынята наступная класіфікацыя канстытуцый:[1]

  • пісаныя канстытуцыі
    • кадыфікаваныя
    • некадыфікаваныя
  • няпісаныя канстытуцыі
  • змяшаныя канстытуцыі

Усе некадыфікаваныя канстытуцыі, у тым ліку няпісаныя і змяшаныя, магчыма аб’яднаць у нефарматныя канстытуцыі[2].

Самай старой з дзеючых пісаных канстытуцый з’яўляецца Канстытуцыя ЗША, прынятая 17 верасня 1787 года на Філадэльфійскім канвенце[3].

Сярод нядзейных першых канстытуцый зніклых дзяржаў варта адзначыць Канстытуцыю Корсікі[en] (1755 год), Канстытуцыю Рэчы Паспалітай (1791), Канстытуцыю Сардзінскага каралеўства[it] (1848).

Некадыфікаваныя канстытуцыі

[правіць | правіць зыходнік]
Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Вялікабрытанія
 · 15 чэрвеня 1215
 · 26 снежня 1689
 · Іаан Беззямельны
 · Парламент Англіі 		Канстытуцыя Вялікабрытаніі:
 · Вялікая хартыя вольнасцей
 · Біль аб правах
 Канада  · 1867
 · 10 жніўня 1960
 · 29 сакавіка 1982 		Парламент Вялікабрытаніі Канстытуцыя Канады[en]:
 · Канстытуцыйны акт 1867 года
 · Біль аб правах[en]
 · Канстытуцыйны акт 1982 года
 · і інш.
 Новая Зеландыя  · 6 лютага 1840
 · 13 снежня 1986
 · 28 жніўня 1990 		 · Прадстаўніцтва народа маары і брытанскай манархіі (каралевы Вікторыі)
 · Парламент Новай Зеландыі
 · Парламент Новай Зеландыі 		Канстытуцыя Новай Зеландыі[en]:
 · Пагадненне Вайтангі
 · Канстытуцыйны акт[en]
 · Біль аб правах[en]
 · і інш.
 Швецыя
 · 26 верасня 1810
 · 1949
 · 1974
 · 1991 		Рыксдаг Канстытуцыя Швецыі:
 · Акт аб прастоланаследаванні
 · Акт аб свабодзе друку
 · Акт аб форме праўлення
 · Акт аб свабодзе выказвання поглядаў
 Сан-Марына 8 кастрычніка 1600 Каміла Банелі[en] Канстытуцыя Сан-Марына[en]
 Ізраіль з 1958 Кнэсет Асноўныя законы Ізраіля[ru]
 Лівія 3 жніўня 2011 Нацыянальны Пераходны Савет Лівіі Часовая Канстытуцыйная дэкларацыя Лівіі[en][кам. 1]

Кадыфікаваныя канстытуцыі

[правіць | правіць зыходнік]

Канстытуцыі, прынятыя ў XVIII — XIX стагоддзях

[правіць | правіць зыходнік]
Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 ЗША 15 лістапада 1777 / 17 верасня 1787 Другі Кантынентальны кангрэс / Філадэльфійскі канвент Першапачаткова: Артыкулы Канфедэрацыі
з часам: Канстытуцыя ЗША[кам. 2]
 Нарвегія 17 мая 1814 Устаноўчы сход Канстытуцыя Нарвегіі
 Нідэрланды 24 жніўня 1815 Вілем I Канстытуцыя Нідэрландаў[de]
 Бельгія 7 лютага 1831 Нацыянальны кангрэс Канстытуцыя Бельгіі
 Аргенціна 1 мая 1853 Канстытуцыйны канвент Канстытуцыя Аргенціны
 Люксембург 17 кастрычніка 1868 Вілем III Канстытуцыя Люксембурга[en]
 Тонга 1875 Джордж Тупоу I[en] Канстытуцыя Тонга[de]
 Аўстралія 9 ліпеня 1900 Вікторыя Канстытуцыя Аўстраліі

Канстытуцыі, прынятыя ў XX стагоддзі

[правіць | правіць зыходнік]
Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Мексіка 5 лютага 1917 Устаноўчы Сход (Мексіка, 1917)[es] Канстытуцыя Мексікі[es]
 Аўстрыя 10 лістапада 1920 Федэральны ўрад Канстытуцыя Аўстрыі
 Ліхтэнштэйн 24 жніўня 1921 Ландтаг Ліхтэнштэйна Канстытуцыя Ліхтэнштэйна
 Латвія 15 лютага 1922[кам. 3] Устаноўчы сход Канстытуцыя Латвіі[en]
 Ліван 23 мая 1926 Устаноўчы сход Канстытуцыя Лівана
 Ватыкан 7 чэрвеня 1929[кам. 4] Пій XI Асноўны закон Ватыкана[en]
 Ірландыя 1 ліпеня 1937 Плебісцыт Канстытуцыя Ірландыі
 Ісландыя 16 чэрвеня 1944 Альтынг Ісландыі Канстытуцыя Ісландыі[sv]
 Інданезія 18 жніўня 1945[кам. 5] Камісія па падрыхтоўцы незалежнасці Інданезіі Канстытуцыя Інданезіі[en]
 Японія Кастрычнік 1946 Парламент Японіі Канстытуцыя Японіі
 Італія 22 снежня 1947 Устаноўчы сход Канстытуцыя Італіі[it]
 Рэспубліка Карэя 12 ліпеня 1948 Нацыянальны сход Канстытуцыя Паўднёвай Карэі[en]
 Германія 8 мая 1949 Парламенцкі савет Канстытуцыя Германіі
 Коста-Рыка 7 лістапада 1949 Устаноўчы сход Канстытуцыя Коста-Рыкі
 Індыя 26 лістапада 1949 Устаноўчы сход Канстытуцыя Індыі
 Іарданія 1 студзеня 1952 Талал бен Абдала Канстытуцыя Іарданіі[ru]
 Данія 28 мая 1953 Рэферэндум Канстытуцыя Даніі
 Францыя 28 верасня 1958 Рэферэндум Канстытуцыя Францыі[fr]
 Бруней 29 верасня 1959 Амар Алі Сайфуддзін III[en] і Сэр Роберт Хэтлі Скот[en] Канстытуцыя Брунея[ru]
 Кіпр 16 жніўня 1960 падпісана:
губернатарам былой калоніі Кіпр,
афіцыйнымі прадстаўнікамі Грэцыі, Турцыі,
архібіскупам Макарыясам III[pl] ад грэчаскай абшчыны
і доктарам Фазілем Кючукам[tr] ад турэцкай абшчыны 		Канстытуцыя Кіпра[en]
 Самоа 28 кастрычніка 1960 Канстытуцыйны сход Канстытуцыя Самоа[en]
 Ямайка 23 ліпеня 1962 Лізавета II Канстытуцыя Ямайкі[en]
 Кувейт 11 лістапада 1962 Абдала ас-Салем ас-Сабах Канстытуцыя Кувейта[en]
 Манака 17 снежня 1962 Рэнье III Канстытуцыя Манака[fr]
 Кенія 1963 Лізавета II Канстытуцыя Кеніі[en]
 Мальта 4 мая 1964 Рэферэндум Канстытуцыя Мальты[en]
 Батсвана 30 верасня 1966 Канстытуцыйны камітэт і Аб’яднаная кансультацыйная рада Канстытуцыя Батсваны[en]
 Сінгапур 9 жніўня 1965 Парламент[en] Канстытуцыя Сінгапура[en]
 Барбадас 22 лістапада 1966 Лізавета II Канстытуцыя Барбадаса[en]
 Уругвай 27 лістапада 1966 Рэферэндум Канстытуцыя Уругвая[es]
 Дамініканская Рэспубліка 28 лістапада 1966 Рэферэндум Канстытуцыя Дамініканскай Рэспублікі[es]
 Науру 29 студзеня 1968 Канстытуцыйны канвент Канстытуцыя Науру[en]
 Маўрыкій 12 сакавіка 1968 Лізавета II Канстытуцыя Маўрыкія[en]
 ААЭ 18 ліпеня 1971 Эміры Абу-Дабі, Дубая, Шарджы, Аджмана, Фуджэйры і Ум-эль-Кайвайна [[Канстытуцыя Аб'яднаных Арабскіх Эміратаў|Канстытуцыя Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў[en]]]
 Марока 1 сакавіка 1972 Рэферэндум Канстытуцыя Марока[fr]
 Камерун 20 мая 1972 Рэферэндум Канстытуцыя Камеруна[en]
 Панама 11 кастрычніка 1972 Сход прадстаўнікоў муніцыпалітэтаў Канстытуцыя Панамы[en]
 Бангладэш 4 лістапада 1972 Устаноўчы сход Канстытуцыя Бангладэш[en]
 КНДР 27 снежня 1972 Вярхоўны Народны Сход КНДР Канстытуцыя КНДР
 Пакістан 10 красавіка 1973 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Пакістана[en]
 Бахрэйн 26 мая 1973 Іса ібн Салман аль-Халіфа Канстытуцыя Бахрэйна[en]
 Багамы 10 ліпеня 1973 Лізавета II Канстытуцыя Багамскіх Астравоў[4]
 Грэнада 19 снежня 1973[кам. 6] Лізавета II Канстытуцыя Грэнады[5]
 Грэцыя 9 чэрвеня 1975 Парламент Грэцыі Канстытуцыя Грэцыі
 Папуа — Новая Гвінея 15 жніўня 1975 Устаноўчы Сход Канстытуцыя Папуа — Новай Гвінеі[6]
 Трынідад і Табага 29 сакавіка 1976 Парламент Трынідада і Табага[en] Канстытуцыя Трынідада і Табага[7]
 Партугалія 2 красавіка 1976 Устаноўчы Сход Канстытуцыя Партугаліі[pt]
 Танзанія 25 красавіка 1977 Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Танзаніі[en]
 Федэратыўныя Штаты Мікранезіі 12 мая 1978 Рэферэндум Канстытуцыя Федэратыўных Штатаў Мікранезіі[fr]
 Саламонавы Астравы 31 мая 1978 Лізавета II Канстытуцыя Саламонавых Астравоў[ru]
 Шры-Ланка 16 жніўня 1978 Парламент Шры-Ланкі[en] Канстытуцыя Шры-Ланкі[en]
 Дамініка 3 лістапада 1978 Лізавета II і Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Дамінікі[8]
 Іспанія 6 снежня 1978 Рэферэндум Канстытуцыя Іспаніі
 Сент-Люсія 22 лютага 1979 Канстытуцыйная канферэнцыя ў Лондане Канстытуцыя Сент-Люсіі[9]
 Маршалавы Астравы 1 сакавіка 1979 Рэферэндум Канстытуцыя Маршалавых Астравоў[ru]
 Кірыбаці 26 чэрвеня 1979 Лізавета II Канстытуцыя Кірыбаці[en]
 Сент-Вінсент і Грэнадзіны 26 ліпеня 1979 Лізавета II Канстытуцыя Сент-Вінсента і Грэнадзін[10]
 Іран 2 снежня 1979 Рэферэндум Канстытуцыя Ірана[en]
 Гаяна 14 лютага 1980 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Гаяны[en]
 Палау 14 ліпеня 1980 Рэферэндум Канстытуцыя Палау[en]
 Вануату 30 ліпеня 1980 Урад Вялікабрытаніі[en] і Урад Францыі[fr] Канстытуцыя Вануату[ru]
 Чылі 11 верасня 1980 Рэферэндум Канстытуцыя Чылі[es]
 Антыгуа і Барбуда 31 ліпеня 1981 Лізавета II Канстытуцыя Антыгуа і Барбуды[ru]
 Беліз 20 верасня 1981 Канстытуцыйная канферэнцыя Канстытуцыя Беліза[en]
 Гандурас 11 студзеня 1982 Устаноўчы сход Канстытуцыя Гандураса[es]
 Турцыя 7 лістапада 1982 Рэферэндум Канстытуцыя Турцыі[tr]
 КНР 4 снежня 1982 Усекітайскі сход народных прадстаўнікоў Канстытуцыя Кітая[en]
 Сент-Кітс і Невіс 22 чэрвеня 1983 Лізавета II і Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Сент-Кітса і Невіса[en]
 Сальвадор 16 снежня 1983 Устаноўчы сход Канстытуцыя Сальвадора[en]
 Гвінея-Бісау 16 мая 1984 Нацыянальная асамблея[de] Канстытуцыя Гвінеі-Бісау[fr]
 Ліберыя 3 ліпеня 1984 Рэферэндум Канстытуцыя Ліберыі[en]
 Гватэмала 31 мая 1985 Устаноўчы сход Канстытуцыя Гватэмалы[es]
 Тувалу 15 ліпеня 1986 Парламент Тувалу[en] Канстытуцыя Тувалу[en]
 Нікарагуа 19 лістапада 1986 Нацыянальная асамблея[es] Канстытуцыя Нікарагуа[en]
 Філіпіны 2 лютага 1987 Рэферэндум Канстытуцыя Філіпін[en]
 Гаіці 29 сакавіка 1987 Рэферэндум Канстытуцыя Гаіці[en]
 Сурынам 30 верасня 1987 Рэферэндум Канстытуцыя Сурынама[ru]
 Бразілія 5 кастрычніка 1988 Нацыянальны кангрэс[pt] Канстытуцыя Бразіліі
 Алжыр 23 лютага 1989 Рэферэндум Канстытуцыя Алжыра[en]
 Намібія 9 лютага 1990 Устаноўчы сход Канстытуцыя Намібіі[de]
 Сан-Тамэ і Прынсіпі 22 жніўня 1990 Рэферэндум Канстытуцыя Сан-Тамэ і Прынсіпі[pt]
 Мазамбік 2 лістапада 1990 Парламент Мазамбіка[pt] Канстытуцыя Мазамбіка[ru]
 Бенін 2 снежня 1990 Рэферэндум Канстытуцыя Беніна[en]
 Харватыя 21 снежня 1990 Парламент Харватыі Канстытуцыя Харватыі
 Гвінея 23 снежня 1990 Рэферэндум Канстытуцыя Гвінеі[en]
 Габон 26 сакавіка 1991 Парламент Габона Канстытуцыя Габона
 Емен 16 мая 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Емена[ar]
 Буркіна-Фасо 2 чэрвеня 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Буркіна-Фасо[ru]
 Калумбія 4 ліпеня 1991 Канстытуцыйная асамблея Канстытуцыя Калумбіі[en]
 Балгарыя 12 ліпеня 1991 Народны Сход Балгарыі Канстытуцыя Балгарыі
 Маўрытанія 12 ліпеня 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Маўрытаніі[en]
 Замбія 2 жніўня 1991 Нацыянальная Асамблея Канстытуцыя Замбіі[fr]
 Лаос 14 жніўня 1991 Парламент Лаоса[en] Канстытуцыя Лаоса[en]
 Сьера-Леонэ Жнівень 1991 Рэферэндум Канстытуцыя Сьера-Леоне[en]
 Экватарыяльная Гвінея 17 лістапада 1991 Рэферэндум Асноўны закон Экватарыяльнай Гвінеі[ru]
 Паўночная Македонія 17 лістапада 1991 Сход Паўночнай Македоніі Канстытуцыя Паўночнай Македоніі[ru]
 Румынія 21 лістапада 1991 Парламент Румыніі Канстытуцыя Румыніі[de]
 Славенія 23 снежня 1991 Парламент Славеніі Канстытуцыя Славеніі
 Малі 12 студзеня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Малі[fr]
 Манголія 13 студзеня 1992 Вялікі дзяржаўны хурал[mn] Канстытуцыя Манголіі
 Саудаўская Аравія 1 сакавіка 1992 Фахд ібн Абдэль Азіз ас-Сауд Асноўны закон Саудаўскай Аравіі[en]
 В’етнам 15 красавіка 1992 Парламент В'етнама Канстытуцыя В'етнама[vi]
 Гана 28 красавіка 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Ганы[de]
 Туркменістан 18 мая 1992 Вярхоўны Савет Туркменскай ССР[ru] Канстытуцыя Туркменістана[ru]
 Парагвай 20 чэрвеня 1992 Нацыянальны канстытуцыйны сход Канстытуцыя Парагвая[es]
 Эстонія 28 чэрвеня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Эстоніі
 Тога 27 верасня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Тога[fr]
 Мадагаскар 19 жніўня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Мадагаскара[en]
 Ангола 25 жніўня 1992 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Анголы[en]
 Славакія 1 верасня 1992 Парламент Славакіі Канстытуцыя Славакіі[ru]
 Джыбуці 4 верасня 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Джыбуці[fr]
 Каба-Вердэ верасень 1992 Нацыянальная асамблея[en] Канстытуцыя Каба-Вердэ[11]
 Чарнагорыя 12 кастрычніка 1992 Парламент Чарнагорыі Канстытуцыя Чарнагорыі[sr]
 Літва 25 кастрычніка 1992 Рэферэндум Канстытуцыя Літвы
 Узбекістан 8 снежня 1992 Вярхоўны Савет Узбекскай ССР[ru] Канстытуцыя Узбекістана
 Чэхія 16 снежня 1992 Парламент Чэхіі Канстытуцыя Чэхіі[cs]
 Андора 2 лютага 1993 Парламент Андоры Канстытуцыя Андоры[fr]
 Лесота 16 сакавіка 1993 Урад Лесота[en] Канстытуцыя Лесота[en]
 Сейшэльскія Астравы 18 чэрвеня 1993 Рэферэндум Канстытуцыя Сейшэльскіх Астравоў[de]
 Камбоджа 21 верасня 1993 Устаноўчы сход Канстытуцыя Камбоджы[ru]
 Перу 31 кастрычніка 1993 Рэферэндум Канстытуцыя Перу
 Расія 12 снежня 1993 Рэферэндум Канстытуцыя Расіі
 Беларусь 15 сакавіка 1994 Вярхоўны Савет Беларусі Канстытуцыя Беларусі
 Малаві 16 мая 1994 Нацыянальная асамблея Канстытуцыя Малаві[ca]
 Малдова 29 ліпеня 1994 Парламент Малдовы Канстытуцыя Малдовы
 Таджыкістан 6 лістапада 1994 Рэферэндум Канстытуцыя Таджыкістана
 Эфіопія 8 снежня 1994 Парламент Эфіопіі Канстытуцыя Эфіопіі[en]
 Арменія 5 ліпеня 1995 Рэферэндум Канстытуцыя Арменіі
 Грузія 24 жніўня 1995 Парламент Грузіі Канстытуцыя Грузіі
 Казахстан 30 жніўня 1995 Рэферэндум Канстытуцыя Казахстана[ru]
 Уганда 22 верасня 1995 Устаноўчы сход Канстытуцыя Уганды[en]
 Азербайджан 12 лістапада 1995 Рэферэндум Канстытуцыя Азербайджана
 Боснія і Герцагавіна 14 снежня 1995 Дадатак Дэйтанскага пагаднення Канстытуцыя Босніі і Герцагавіны
 Украіна 28 чэрвеня 1996 Вярхоўная Рада Украіны Канстытуцыя Украіны
 Гамбія 8 жніўня 1996 Рэферэндум Канстытуцыя Гамбіі[en]
 Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка 11 кастрычніка 1996 Канстытуцыйная асамблея Канстытуцыя Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі[en]
 Аман 6 лістапада 1996 Кабус бен Саід Канстытуцыя Амана[ru]
 Эрытрэя 23 мая 1997 Устаноўчы сход Канстытуцыя Эрытрэі[en]
 Польшча 2 красавіка 1997 Нацыянальнае сабранне[pl] Канстытуцыя Польшчы[pl]
 Албанія 22 лістапада 1998 Рэферэндум Канстытуцыя Албаніі
 Швейцарыя 18 красавіка 1999 Рэферэндум Швейцарская федэратыўная канстытуцыя[de]
 Нігерыя 5 мая 1999 Абдусалам Абубакар Канстытуцыя Нігерыі[en]
 Фінляндыя 11 чэрвеня 1999 Эдускунта Фінляндыі Канстытуцыя Фінляндыі
 Венесуэла 15 снежня 1999 Рэферэндум Канстытуцыя Венесуэлы[en]

Канстытуцыі, прынятыя ў XXI стагоддзі

[правіць | правіць зыходнік]
Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Сенегал 7 студзеня 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Сенегала
 Каморы 21 снежня 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Камор[en]
 Усходні Тымор 22 сакавіка 2002 Устаноўчы сход Канстытуцыя Усходняга Тымора[en]
 Катар 29 красавіка 2003 Рэферэндум Канстытуцыя Катара[ru]
 Руанда 26 мая 2003 Рэферэндум Канстытуцыя Руанды[en]
 Бурундзі 28 лютага 2005 Рэферэндум Канстытуцыя Бурундзі[en]
 Судан 6 ліпеня 2005 Нацыянальная асамблея Судана[en] Канстытуцыя Судана[en]
 Эсваціні 14 чэрвеня 2005 Мсваці III Канстытуцыя Эсваціні[en]
 Ірак 15 кастрычніка 2005 Рэферэндум Канстытуцыя Ірака
 ДР Конга 18 снежня 2005 Рэферэндум Канстытуцыя Дэмакратычнай Рэспублікі Конга[en]
 Сербія 28 кастрычніка 2006 Рэферэндум Канстытуцыя Сербіі
 Кыргызстан 30 снежня 2006 Парламент Кыргызстана[en] Канстытуцыя Кыргызстана[ru]
 М’янма Красавік 2008 Дзяржаўная рада міру і развіцця[en] Канстытуцыя М'янмы[en]
 Мальдывы 7 жніўня 2008 Спецыяльны народны Меджліс Канстытуцыя Мальдываў[en]
 Эквадор 28 верасня 2008[12] Рэферэндум Канстытуцыя Эквадора
 Бутан 18 чэрвеня 2009 Джыгмэ Кхесар Намг’ял Вангчук,
Нацыянальная асамблея[ru] і Нацыянальны савет[en] 		Канстытуцыя Бутана[en]
 Балівія 25 студзеня 2009[13] Рэферэндум Канстытуцыя Балівіі[en]
 Нігер 31 кастрычніка 2010 Рэферэндум Канстытуцыя Нігера[en]
 Венгрыя 18 красавіка 2011[14] Парламент Венгрыі Канстытуцыя Венгрыі
 Паўднёвы Судан 7 ліпеня 2011 Нацыянальны заканадаўчы сход[en] Канстытуцыя Паўднёвага Судана
 Самалі 1 жніўня 2012[15] Нацыянальны канстытуцыйны сход Часовая Канстытуцыя Самалі[ru]
 Сірыя 26 лютага 2012[16] Рэферэндум Канстытуцыя Сірыі[en]
 Зімбабвэ 16 сакавіка 2013[17] Рэферэндум Канстытуцыя Зімбабвэ[en]
 Фіджы 6 верасня 2013[18] Прэзідэнт Фіджы[en] Канстытуцыя Фіджы[en]
 Егіпет студзень 2014[19] Рэферэндум[ru] Канстытуцыя Егіпта[en]
 Туніс 26 студзеня 2014[20] Нацыянальная ўстаноўчая асамблея[en] Канстытуцыя Туніса[en]
 Непал 20 верасня 2015[21] Устаноўчы сход[ru] Канстытуцыя Непала[en]
 Рэспубліка Конга 6 лістапада 2015 Рэферэндум[fr] Канстытуцыя Рэспублікі Конга[fr]
 Кот-д’Івуар 8 лістапада 2016[22] Рэферэндум[en] Канстытуцыя Кот-д’Івуара[fr]
 Тайланд 6 красавіка 2017[23] Рэферэндум Канстытуцыя Тайланда[en]
 Куба 24 лютага 2019[24] Рэферэндум Канстытуцыя Кубы[en]
 Чад з красавіка 2021 Пераходны ваенны савет Чада Канстытуцыя 2018 года[fr] заменена хартыяй ваеннага ўрада
 Афганістан са жніўня 2021 Талібан Адноўлена на пераходны перыяд дзеянне Канстытуцыі 1964 года, за выключэннем тых палажэнняў, якія супярэчаць нормам шарыяту[25].
 ЦАР 30 ліпеня 2023[26] Рэферэндум[en] Канстытуцыя Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі

Канстытуцыі дзяржаў са спрэчным статусам

[правіць | правіць зыходнік]
Краіна Дата прыняцця Хто прыняў Найменне канстытуцыі
 Тайвань 25 снежня 1946 Парламент Кітайскай Рэспублікі Канстытуцыя Кітайскай Рэспублікі[en]
 Турэцкая Рэспубліка Паўночнага Кіпра 5 мая 1985 Рэферэндум Канстытуцыя Паўночнага Кіпра[en]
 Абхазія 3 кастрычніка 1999 Рэферэндум Канстытуцыя Абхазіі[ru]
 Паўднёвая Асеція 8 красавіка 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Паўднёвай Асеціі[ru]
 Самаліленд 31 мая 2001 Рэферэндум Канстытуцыя Самаліленда[en]
 Рэспубліка Косава 9 красавіка 2008[27] Парламент Косава Канстытуцыя Косава[en]
 Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка 29 чэрвеня 2011 Вярхоўны Савет Прыднястроўя[ru] Канстытуцыя Прыднястроўя
 Пунтленд 18 красавіка 2012 Канстытуцыйны сход Канстытуцыя Пунтленда[en]
 САДР 16 — 20 снежня 2015 14-ы кангрэс фронту Палісарыё Канстытуцыя Сахарскай Арабскай Дэмакратычнай Рэспублікі[en][28]
 Амбазонія 17 красавіка 2018 Часовы ўрад Амбазоніі[ru] Часовая Канстытуцыя Федэратыўнай Рэспублікі Амбазонія[ru]

Канстытуцыі залежных тэрыторый

[правіць | правіць зыходнік]
Краіна Дата прыняцця Найменне канстытуцыі
 Амерыканскае Самоа 17 кастрычніка 1960 Канстытуцыя Амерыканскага Самоа[en]
 Аруба 1 студзеня 1986 Канстытуцыя Арубы[ru]
 Брытанскія Віргінскія астравы 15 чэрвеня 2007 Канстытуцыя Брытанскіх Віргінскіх астравоў[en]
 Кюрасаа 10 кастрычніка 2010 Канстытуцыя Кюрасаа[en]
 Фалклендскія астравы 1 студзеня 2009 Канстытуцыя Фалклендскіх астравоў[en]
 Гібралтар 2 студзеня 2007 Канстытуцыя Гібралтара[ru]
 Ганконг 4 красавіка 1990 Асноўны закон Ганконга[en]
 Макаа 31 сакавіка 1993 Асноўны закон Макаа[en]
 Ніуэ 19 кастрычніка 1974 Канстытуцыя Ніуэ[ru]
 Паўночныя Марыянскія астравы 1 студзеня 1978 Канстытуцыя Паўночных Марыянскіх астравоў[en]
 Пуэрта-Рыка 25 ліпеня 1952 Канстытуцыя Пуэрта-Рыка[en]
 Сінт-Мартэн 10 кастрычніка 2010 Канстытуцыя Сінт-Мартэна[en]
 Цёркс і Кайкас 15 кастрычніка 2012 Канстытуцыя Цёркса і Кайкаса[en]

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Каментары

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Пад час грамадзянскай вайны ў Лівіі улада ў краіне перайшла да Нацыянальнага пераходнага савета Лівіі, які 3 жніўня 2011 года прыняў Лівійскую часовую канстытуцыйную дэкларацыю і абвясціў аб распрацоўцы новай канстытуцыі.
  2. ↑ Артыкулы Канфедэрацыі хоць і не называліся канстытуцыяй, але мелі абсалютна ўсе яе прыкметы. Ад некадыфікаванай канстытуцыі яны адрозніваліся прамалінейнай і выразна выяўленай структурай, ідэнтычнай структуры класічнай канстытуцыі.
  3. ↑ 15 мая 1934 года дзеянне Канстытуцыі было часткова адменена, у 1993 годзе Канстытуцыя была цалкам адноўлена ў сіле.
  4. ↑ Апошняя рэдакцыя канстытуцыі 2023 года з’яўляецца рэвізіяй канстытуцыі 1929 года.
  5. ↑ Спыніла дзеянне ў 1949 годзе, адноўлена 5 ліпеня 1959 года.
  6. ↑ Скасаваная ў 1979 годзе, адноўлена ў 1985 годзе.

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ В. В. Маклаков. Конституционное право зарубежных стран. — М.: Волтерс Клувер, 2006. — С. 82. — 896 с. — ISBN 5-466-00101-5.
  2. ↑ Ольга Шкуренко, Валентин Маков, Максим Минаев. Конституции мира. Коммерсантъ Власть (13 жніўня 2007 года). Праверана 14 кастрычніка 2011.
  3. ↑ В. В. Маклаков. Конституции зарубежных государств : Великобритания, Франция, Германия, Италия, Соедин. Штаты Америки, Япония, Бразилия : учеб. пособие. — М.: Волтерс Клувер, 2009. — С. 293. — 624 с. — ISBN 978-5-466-00362-8.
  4. ↑ The Constitution of The Commonwealth of The Bahamas (англ.). bahamas.gov.bs.
  5. ↑ The Grenada Constitution(нявызн.). Government of Grenada | Web Portal. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  6. ↑ Constitution of the Independent State of Papua New Guinea. www.paclii.org. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  7. ↑ THE CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF TRINIDAD AND TOBAGO (англ.).
  8. ↑ Constitution of the Commonwealth of Dominica of 1978, Act 22 of 1984.
  9. ↑ Saint Lucia - Access Government (англ.). CONSTITUTION OF SAINT LUCIA. govt.lc. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  10. ↑ CONSTITUTION OF SAINT VINCENT AND THE GRENADINES (англ.).
  11. ↑ Cape Verde 1980 (rev. 1992) Constitution - Constitute (англ.). www.constituteproject.org. Праверана 22 чэрвеня 2024.
  12. ↑ Эквадор принял социалистическую конституцию. Lenta.ru (21 кастрычніка 2008). Архівавана з першакрыніцы 2 красавіка 2019. Праверана 14 кастрычніка 2011.
  13. ↑ В Боливии провозгласят новую конституцию. Вести.ru (7 лютага 2009). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2013. Праверана 14 кастрычніка 2011.
  14. ↑ Парламент Венгрии принял новую конституцию страны. РИА Новости (18 красавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 22 красавіка 2012. Праверана 14 кастрычніка 2011.
  15. ↑ Учредительное собрание Сомали утвердило новую конституцию страны (руск.). РИА Новости (1 жніўня 2012).
  16. ↑ Президент Сирии подписал указ о вступлении в силу новой конституции (руск.). www.kommersant.ru. Коммерсант (28 лютага 2012).
  17. ↑ В Зимбабве появилась конституция (руск.). Газета.Ru (16 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 9 студзеня 2021. Праверана 22 кастрычніка 2023.
  18. ↑ President signs long-awaited Fiji constitution into law. ABC News(англ.). 2013-09-06. Архівавана з арыгінала 2022-11-16.
  19. ↑ За принятие новой конституции Египта проголосовали 95% избирателей (руск.). РИА Новости (16 студзеня 2014).
  20. ↑ Парламент Туниса принял новую конституцию. ТАСС (26 студзеня 2014).
  21. ↑ Непал принял новую конституцию (руск.). РИА Новости (20 верасня 2015).
  22. ↑ Ivory Coast approves new constitution, opposition claims fraud. Reuters(англ.). 2016-11-01. Архівавана з арыгінала 2023-08-12.
  23. ↑ Thai King Signs Military-Backed Constitution Архівавана 10 красавіка 2019. (англ.)
  24. ↑ Новая конституция Кубы официально вступила в силу. ТАСС. Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2019. Праверана 26 ліпеня 2023.
  25. ↑ Новая Конституция: Афганистану будет выгоднее перенять опыт арабских стран (руск.)
  26. ↑ В ЦАР больше 95% граждан поддержали новую конституцию (руск.). Коммерсантъ (7 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2023.
  27. ↑ Косовский парламент одобрил конституцию края. Вести.ru (9 красавіка 2008). Архівавана з першакрыніцы 2 красавіка 2015. Праверана 1 красавіка 2015.
  28. ↑ THE CONSTITUTION OF THE SAHRAWI ARAB DEMOCRATIC REPUBLIC (англ.) (16-20 снежня 2015). Праверана 29.01.2023. — гл. арт. 4

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • В. В. Маклаков. Конституционное право зарубежных стран. — М.: Волтерс Клувер, 2006. — 896 с. — ISBN 5-466-00101-5.
  • В. В. Маклаков. Конституции зарубежных государств : Великобритания, Франция, Германия, Италия, Соедин. Штаты Америки, Япония, Бразилия : учеб. пособие. — М.: Волтерс Клувер, 2009. — 624 с. — ISBN 978-5-466-00362-8.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Спіс_дзеючых_нацыянальных_канстытуцый&oldid=5007217"