Вікіпедыя:Істотныя артыкулы/1.0

Гэта версія 1.0 спіса артыкулаў, якія мусяць быць у кожнай Вікіпедыі, ад 14 жніўня 2006 года. Агулам 1365 артыкулаў. Арыгінал знаходзіцца тут.

Калі ласка, НЕ МАДЫФІКУЙЦЕ змест гэтага спісу.

---

Спіс «артыкулаў, якія мусяць быць ва ўсіх Вікіпедыях», распрацаваны фондам «Вікімедыя» і знаходзіцца на сайце Мета-Вікі. Гэты спіс выкарыстоўваецца для падліку своеасаблівага «рэйтынгу Вікіпедыяў», асновай якога ёсць наяўнасць ды памер артыкулаў з гэтага спісу.

Станам на 1 снежня 2010 г. беларуская Вікіпедыя займае 57-е месца ў рэйтынгу (плюс 4 пазіцыі ў параўнанні з папярэднім падлікам). Для паляпшэння паказчыкаў Вы можаце запачаткаваць новыя артыкулы з прапанаванага ніжэй спісу, а таксама дапоўніць існыя. Найбольш важныя артыкулы пазначаны тлустым шрыфтам.

Секцыя	Колькасць
Біяграфія	321
Гісторыя	78
Геаграфія	151
Грамадства	130
Культура	221
Навука	287
Тэхналогія	109
Харчаванне	33
Матэматыка	35
Агулам	1365

Біяграфія

Як мінімум тры сказы па ключавых гістарычных асобах.

Акцёры, танцоры і мадэлі

1. Марлон Брандо
2. Марлен Дытрых
3. Мэрылін Манро
4. Джон Уэйн
5. Чарлі Чаплін

Мастакі і архітэктары

1. Дыега Веласкес
2. Вінцэнт ван Гог
3. Вітрувій
4. Ян Вермер
5. Франсіска Гойя
6. Сальвадор Далі
7. Альбрэхт Дзюрэр
8. Фрыда Кало
9. ле Карбюзье
10. Клод Манэ
11. Эдуард Манэ
12. Анры Маціс
13. Мікеланджэла
14. Людвіг Міс ван дэр Роэ
15. Джорджыя О'Кіф
16. Пабла Пікаса
17. Джэксан Полак
18. Нікаля Пусэн
19. Фрэнк Лойд Райт
20. Рафаэль
21. Агюст Радэн
22. Рэмбрант
23. Крыстафер Рэн
24. Поль Сезан
25. Эндзі Уорхал
26. Кацусіка Хакусай
27. Уільям Хогарт

Пісьменнікі, драматургі і паэты

1. Айзэк Азімаў
2. Дантэ Аліг'еры
3. Ганс Хрысціян Андэрсан
4. Арыстафан
5. Джордж Байран
6. Мацуа Басё
7. Хільдэгарда Бінгенская
8. Уільям Блэйк
9. Лі Бо
10. Бертальд Брэхт
11. Вергілій
12. Жуль Верн
13. Гамер
14. Натаніэль Готарн
15. Браты Грым
16. Віктор Гюго
17. Фёдар Дастаеўскі
18. Эмілі Дзікінсан
19. Аляксандр Дзюма, бацька
20. Джэймс Джойс
21. Артур Конан Дойл
22. Уільям Батлер Ейтс
23. Генрык Ібсен
24. Франц Кафка
25. Астрыд Ліндгрэн
26. Томас Ман
27. Мальер
28. Дзэамі Матакіё
29. Артур Мілер
30. Эдна Сент-Вінсэнт Мілей
31. Пабла Неруда
32. Джэйн Осцін
33. Эдгар Алан По
34. Марсель Пруст
35. Аляксандр Пушкін
36. Райнер Марыя Рыльке
37. Сапфо
38. Жан-Поль Сартр
39. Сафокл
40. Мурасакі Сікібу
41. Роберт Льюіс Стывенсан
42. Карл Сэндберг
43. Мігель Сервантэс
44. Леў Талстой
45. Марк Твен
46. Джон Рональд Руэл Толкін
47. Оскар Уайльд
48. Уолт Уітмен
49. Джордж Герберт Уэлс
50. Фрэнсіс Скот Фіцджэральд
51. Ду Фу
52. Лэнгстан Х'юз
53. Эрнест Хемінгуэй
54. Дэшыл Хэмет
55. Антон Чэхаў
56. Джордж Бернард Шоў
57. Уільям Шэкспір
58. Мэры Шэлі

Кампазітары і музыкі

1. Іаган Себасцьян Бах
2. The Beatles
3. Людвіг ван Бетховен
4. Рыхард Вагнер
5. Эдвард Грыг
6. Антанін Дворжак
7. Майкл Джэксан
8. Густаў Малер
9. Клаўдзіа Монтэвердзі
10. Вольфганг Амадэй Моцарт
11. Элвіс Прэслі
12. Арэта Франклін
13. Фрэдэрык Шапен
14. Франц Шуберт

Даследчыкі

1. Руаль Амундсен
2. Ніл Армстранг
3. Вілем Барэнц
4. Вітус Берынг
5. Юрый Гагарын
6. Васка да Гама
7. Фрэнсіс Дрэйк
8. Хрыстафор Калумб
9. Эрнан Картэс
10. Жак Карцье
11. Джэймс Кук
12. Фернан Магелан
13. Тэнцынг Норгэй
14. Марка Пола
15. Абель Тасман
16. Чжэн Хэ
17. Эдмунд Хілары
18. Хуан Себасцьян Элькана
19. Лейф Эрыксан

Кінарэжысёры і сцэнарысты

1. Інгмар Бергман
2. Уолт Дысней
3. Альфрэд Хічкок
4. Акіра Курасава
5. Фрыц Ланг
6. Джордж Лукас
7. Фрэнсіс Мэрыён
8. Лені Рыфеншталь
9. Марцін Скарсэзэ
10. Стывен Спілберг
11. Сяргей Эйзенштэйн

Вынаходнікі, навукоўцы і матэматыкі

1. Мухамад Аль-Харэзмі
2. Архімед
3. Джон Лоджы Байрд
4. Аляксандр Грэм Бел
5. Карл Бенц
6. Цім Бернерс-Лі
7. Нільс Бор
8. Ціха Браге
9. Леанарда да Вінчы
10. Карл Фрыдрых Гаўс
11. Курт Гёдэль
12. Дэвід Гілберт
13. Гіпація Александрыйская
14. Ёган Гутэнберг
15. Біл Гейтс
16. Хрысціян Гюйгенс
17. Галілеа Галілей
18. Чарльз Дарвін
19. Эдуард Джэнер
20. Стыў Джобс
21. Мікалай Капернік
22. Рэйчел Карсан
23. Джон Мейнард Кейнс
24. Дональд Кнут
25. Ёган Кеплер
26. Марыя Кюры
27. П'ер-Сімон Лаплас
28. Карл Ліней
29. Ігнацый Лукасевіч
30. Готфрыд Лейбніц
31. Джэймс Клерк Максвэл
32. Альфрэд Нобель
33. Ісак Ньютан
34. Леанард Эйлер
35. Луі Пастэр
36. Браты Райт
37. Оле Ромер
38. Вільгельм Конрад Рэнтген
39. Бернхард Рыман
40. Дэніс Рычы
41. Эрнэст Рэзерфорд
42. Рычард Столман
43. Лінус Торвальдс
44. Нікола Тэсла
45. Аляксандр Флемінг
46. Генры Форд
47. Бакмінстэр Фулер
48. Казімір Функ
49. Жозэф Фур'е
50. Рычард Фэйнман
51. Энрыка Фермі
52. Алан Матысан Цьюрынг
53. Томас Эдысан
54. Альберт Эйнштэйн
55. Ганс Хрысціян Эрстэд

Сацыяльныя навукоўцы (філосафы, эканамісты, гісторыкі і мысляры)

1. Авероэс
2. Арыстоцель
3. Аўгусцін
4. Сімона дэ Бавуар
5. Бенедыкт Нурсійскі
6. Вальтэр
7. Людвіг Вітгенштэйн
8. Эміль Дзюргейм
9. Рэнэ Дэкарт
10. Георг Гегель
11. Герадот
12. Ёган Вольфганг фон Гётэ
13. Эдуард Гібон
14. Гіпакрат
15. Жэрмен Грыр
16. Імануіл Кант
17. Сёрэн Кіркегор
18. Роза Люксембург
19. Марцін Лютэр
20. Марцін Лютэр Кінг
21. Нікола Макіявелі
22. Карл Маркс
23. Нагарджуна
24. Фрыдрых Ніцшэ
25. Піфагор
26. Платон
27. Томас Пэйн
28. Бертран Расэл
29. Стэйн Рокан
30. Жан-Жак Русо
31. Сакрат
32. Сунь Цзы
33. Адам Сміт
34. Фалес
35. Фама Аквінскі
36. Макс Вебер
37. Францыск Асізскі
38. Зігмунд Фрэйд
39. Мішэль Фуко
40. Сыма Цянь
41. Ральф Ўалда Эмэрсан

Палітыкі, лідэры і арыстакраты

1. Акбар Вялікі
2. Кофі Анан
3. Мустафа Кемаль Атацюрк
4. Актавіян Аўгуст
5. Аціла
6. Сімон Балівар
7. Напалеон I Банапарт
8. Гасцінгс Банда
9. Ота фон Бісмарк
10. Тоні Блэр
11. Лукрэцыя Борджыя
12. Гру Гарлем Брундланд
13. Джордж Уокер Буш
14. Бенедыкт XVI
15. Сільвіё Берлусконі
16. Лех Валенса
17. Джордж Вашынгтон
18. Вікторыя, каралева Вялікабрытаніі
19. Вільгельм II
20. Індзіра Гандзі
21. Ганібал
22. Міхаіл Гарбачоў
23. Адольф Гітлер
24. Шарль дэ Голь
25. Томас Джэферсан
26. Дыяна, прынцэса Валійская
27. Елізавета I
28. Елізавета ІІ
29. Канстанцін I Вялікі
30. Фідэль Кастра
31. Карл Вялікі
32. Кацярына II
33. Клеапатра
34. Уладзімір Ленін
35. Абрахам Лінкальн
36. Аляксандр Македонскі
37. Нельсан Мандэла
38. Марыя Сцюарт
39. Крысціян Міхельсэн
40. Махатхір бін Мохамад
41. Беніта Мусаліні
42. Голда Меір
43. Кваме Нкрума
44. Неферціці
45. Пётр I, імператар расійскі
46. Юзэф Пілсудскі
47. Пол Пот
48. Уладзімір Пуцін
49. Ева Перон
50. Франклін Дэлана Рузвельт
51. Элеанора Рузвельт
52. Царыца Саўская
53. Саладзін
54. Цысі
55. Сідзячы Бык
56. Іосіф Сталін
57. Хайле Селасіе I
58. Семіраміда
59. Леў Троцкі
60. Гары Трумэн
61. Цімур
62. Марыя Тэрэзія
63. Маргарэт Тэтчэр
64. Франц Фердынанд
65. Хамурапі
66. Хірахіта
67. Цынь Шыхуан-дзі
68. Мао Цзэдун
69. Чынгісхан
70. Гай Юлій Цэзар
71. Уінстан Чэрчыль
72. Шака
73. Герхард Шродэр
74. Жак Шырак
75. Лі Куан Ю
76. Ян Павел II, папа рымскі

Рэвалюцыянеры і актывісты

1. Жана д'Арк
2. Махатма Гандзі
3. Эма Голдман
4. Чэ Гевара
5. Маці Джонс
6. Хэлен Келер
7. Усама бін Ладэн
8. Хо Шы Мін
9. Флорэнс Найцінгейл
10. Роза Паркс
11. Эмілія Платэр
12. Гаўрыла Прынцып
13. Гарыет Табмен
14. Сожурнэ Трус
15. Маці Тэрэза

Гісторыя

Гэта секцыя пра падзеі і перыяды ў гісторыі чалавецтва. Як мінімум пяць сказаў пра наступнае:

1. Гісторыя
2. Гісторыя свету

Першабытнасць і старажытны свет

1. Антрапагенез
2. Археалогія
3. Візантыйская імперыя
4. Бронзавы век
5. Дынастыя Сельджукаў
6. Дынастыя Хань
7. Жалезны век
8. Індская цывілізацыя
9. Каменны век
10. Мезаамерыка
11. Першабытнае грамадства
12. Старажытная Грэцыя
13. Старажытная Македонія
14. Старажытны Рым
15. Старажытны Егіпет
16. Цывілізацыя Майя
17. Шумер

Сярэднявечча і Рэнесанс

1. Англійская грамадзянская вайна
2. Асманская імперыя
3. Эпоха Асветы
4. Ацтэкі
5. Вайна за незалежнасць ЗША
6. Вікінгі
7. Вялікая схізма
8. Іспанская інквізіцыя
9. Дынастыя Мін
10. Дынастыя Сун
11. Дынастыя Тан
12. Дынастыя Юань
13. Імперыя Інкаў
14. Контррэфармацыя
15. Крыжовыя паходы
16. Напалеонаўскія войны
17. Нідэрландская рэвалюцыя
18. Падзелы Рэчы Паспалітай
19. Рэнесанс
20. Рэфармацыя
21. Рэч Паспалітая
22. Свяшчэнная Рымская імперыя
23. Сярэднявечча
24. Вялікая французская рэвалюцыя
25. Чорная смерць
26. Еўрапейская каланізацыя Амерыкі

Індустрыяльны век

1. Аб'яднанне Італіі
2. Аб'яднанне Германіі
3. Апартэід
4. Брытанская імперыя
5. Вайна ў В'етнаме
6. Вайна ў Персідскім заліве
7. Вайна ў Карэі
8. Версальскі дагавор
9. Вялікая дэпрэсія
10. Халакост
11. Грамадзянская вайна ў Іспаніі
12. Грамадзянская вайна ў ЗША
13. Грамадзянская вайна ў Расіі
14. Даследаванне космасу
15. Другая сусветная вайна
16. Дынастыя Цын
17. Дэкаланізацыя
18. Дэкларацыя незалежнасці Ізраіля
19. Халодная вайна
20. Змаганне за Афрыку
21. Індустрыяльная рэвалюцыя
22. Іранская рэвалюцыя
23. Нафтавы крызіс 1973 года
24. Нацысцкая Германія
25. Першая сусветная вайна
26. Польска-савецкая вайна
27. Кастрычніцкая рэвалюцыя ў Расійскай імперыі
28. Распад СССР
29. Рэстаўрацыя Мэйдзі
30. Савецкая вайна ў Аўганістане
31. Салідарнасць
32. Уз'яднанне Германіі
33. Франка-пруская вайна

Геаграфія

Гэта сэкцыя пра геаграфічныя паняткі і пэўныя месцы.

1. Геаграфія
2. Акіян
3. Горад
4. Кантынент
5. Краіна
6. Геаграфічная карта
7. Мора
8. Навукі пра Зямлю
9. Паўднёвы полюс
10. Паўночны полюс
11. Пустыня
12. Рака
13. Сталіца
14. Сельва

Кантыненты і асноўныя рэгіёны

Як мінімум тры сказы пра кожны.

1. Афрыка
2. Антарктыда
3. Азія
4. Еўропа
5. Лацінская Амерыка
6. Блізкі Усход
7. Паўночная Амерыка
8. Акіянія
9. Паўднёвая Амерыка

Краіны

1. Аўстралія
2. Аўстрыя
3. Афганістан
4. Бангладэш
5. Бразілія
6. Бельгія
7. В'етнам
8. Вялікабрытанія
9. Іспанія
10. Грэцыя
11. ЗША
12. Ізраіль
13. Інданезія
14. Індыя
15. Ірак
16. Іран
17. Італія
18. Казахстан
19. Канада
20. Кітай
21. Кітайская Народная Рэспубліка
22. Дэмакратычная Рэспубліка Конга
23. Куба
24. Лівія
25. Манака
26. Манголія
27. Мексіка
28. Нігер
29. Нігерыя
30. Нідэрланды
31. Непал
32. Германія
33. Паўднёвая Афрыка
34. Паўднёвая Карэя
35. Паўночная Карэя
36. Польшча
37. Перу
38. Расія
39. Руанда
40. Саудаўская Аравія
41. Судан
42. Сінгапур
43. Турцыя
44. Украіна
45. Францыя
46. Швейцарыя
47. Швецыя
48. Егіпет
49. Эфіопія
50. Японія

Гарады

1. Афіны
2. Бангкок
3. Барселона
4. Белград
5. Брусель
6. Берлін
7. Варшава
8. Ватыкан
9. Вашынгтон
10. Вена
11. Ганконг
12. Джакарта
13. Іерусалім
14. Каір
15. Капенгаген
16. Лондан
17. Лос-Анджэлес
18. Мадрыд
19. Маніла
20. Масква
21. Мумбаі
22. Мека
23. Мехіка
24. Мюнхен
25. Найробі
26. Нью-Дэлі
27. Нью-Ёрк
28. Парыж
29. Пекін
30. Рыа-дэ-Жанейра
31. Рым
32. Санкт-Пецярбург
33. Стакгольм
34. Стамбул
35. Сінгапур
36. Сідней
37. Сеул
38. Тайбэй
39. Таронта
40. Токіо
41. Франкфурт-на-Майне
42. Ханой
43. Шанхай
44. Эдынбург

Вадаёмы

1. Рака Амазонка
2. Аральскае мора
3. Арктычны акіян
4. Атлантычны акіян
5. Возера Байкал
6. Балтыйскае мора
7. Возера Вікторыя
8. Рака Волга
9. Вялікія азёры
10. Вялікі бар'ерны рыф
11. Індыйскі акіян
12. Каспійскае мора
13. Мёртвае мора
14. Міжземнае мора
15. Рака Місісіпі
16. Рака Ніл
17. Ніагарскі вадаспад
18. Панамскі канал
19. Паўднёвы акіян
20. Паўночнае мора
21. Суэцкі канал
22. Возера Танганьіка
23. Возера Ціцікака
24. Ціхі акіян
25. Чорнае мора

Горы, даліны, пустыні

1. Альпы
2. Анды
3. Вялікі Каньён
4. Вялікая рыфтавая даліна
5. Гімалаі
6. Гара Кіліманджара
7. Пустыня Сахара
8. Скалістыя горы
9. Гара Эверэст

Грамадства

1. Грамадства
2. Адукацыя
3. Антрапалогія
4. Абшчына
5. Дэмаграфія
6. Псіхалогія
7. Сацыялогія
8. Цывілізацыя

Сям’я і стасункі

1. Сям'я
2. Дарослы
3. Дзіця
4. Дзяўчына
5. Жанчына
6. Заляцанне
7. Мужчына
8. Немаўля
9. Хлопец
10. Шлюб
    1. Муж
    2. Жонка

Мысленне, паводзіны і эмоцыя

1. Мысленне
2. Розум
3. Сон
   1. Мара
4. Свядомасць
5. Эмоцыя
   1. Гнеў
   2. Любоў
   3. Нянавісць
   4. Смутак
   5. Страх
   6. Шчасце

Палітыка

1. Палітыка
2. Анархізм
3. Дзяржава
4. Дыктатура
5. Дыпламатыя
6. Дэмакратыя
7. Глабалізацыя
8. Імперыялізм
9. Лібералізм
10. Манархія
11. Нацыяналізм
12. Падзяленне ўлады
13. Палітычная партыя
14. Рэспубліка
15. Тэакратыя
16. Урад
17. Фашызм

Бізнэс і эканоміка

1. Бізнес
2. Эканоміка
   1. Макраэканоміка
   2. Мікраэканоміка
3. Валюта
   1. Амерыканскі долар
   2. Іена
   3. Рупія
   4. Рэнмінбі
   5. Фунт стэрлінгаў
   6. Еўра
4. Камунізм
5. Капітал
6. Капіталізм
7. Найманне
8. Попыт і прапанова
9. Прамысловасць
   1. Вытворчасць
   2. Горная справа
   3. Рафінаванне
10. Рынак
11. Грошы
12. Рэклама
13. Сацыялізм
14. Сельская гаспадарка
15. Турызм
16. Фінансы

Права

1. Права
2. Злачынства
3. Канстытуцыя
4. Пэўныя дакуманты
   1. Вялікая хартыя вольнасцяў
   2. Левіяфан (кніга)
   3. Дзяржава (Платон)
   4. Камуністычны маніфест

Міжнародныя арганізацыі

1. Арабская ліга
2. Арганізацыя Аб'яднаных Нацый
   1. Міжнароднае агенцтва атамнай энергіі
   2. Міжнародны Суд Слушнасці
   3. Міжнародны крымінальны суд
   4. Міжнародны валютны фонд
   5. ЮНЭСКА
   6. Дзіцячы фонд ААН
   7. Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека
   8. Сусветны банк
   9. Сусветная Арганізацыя Здароўя
   10. Сусветная Арганізацыя Гандлю
3. Арганізацыя Амерыканскіх дзяржаў
4. Арганізацыя краін-экспарцёраў нафты
5. Арганізацыя па бяспечнасці і супрацоўніцтву ў Еўропе
6. Арганізацыя эканамічнага супрацоўніцтва і развіцця
7. Асацыяцыя дзяржаў Паўднёва-Усходняй Азіі
8. Афрыканскі саюз
9. Жэнеўскія канвенцыі
   1. Міжнародны рух Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца
10. Інтэрпол
11. НАТО
12. Нобелеўская прэмія
13. Савет Еўропы
14. Садружнасць Нацый
15. Садружнасць Незалежных Дзяржаў
16. Еўрапейскі Саюз

Вайна і войска

1. Вайна
2. Войска
   1. Армія
      1. Артылерыя
      2. Кавалерыя
      3. Пяхота
   2. Ваенна-марскія сілы
3. Мір
4. Паветраная вайна

Сацыяльныя пытанні

1. Аборт
2. Гендэр
3. Кантрацэпцыя
4. Правы чалавека
5. Рабства
6. Расізм
7. Свабода
8. Сусветны мір
9. Смяротная кара
10. Сексізм

Культура

Як мінімум тры сказы пра:

1. Культура
2. Мастацтва
   1. Жывапіс
   2. Комікс
   3. Малюнак
   4. Скульптура
      1. Кераміка
3. Танец
4. Мода
5. Тэатр
   1. Брадвейскі тэатр
   2. Но

Мова і літаратура

1. Мова
2. Алфавіт
   1. Кітайскае пісьмо
   2. Кірыліца
   3. Грэчаскі алфавіт
   4. Лацінскі алфавіт
   5. Літара
   6. Фінікійскі алфавіт
3. Кніга
4. Дыялект
5. Граматыка
   1. Назоўнік
   2. Дзеяслоў
   3. Сінтаксіс
6. Лінгвістыка
7. Пісьменнасць
8. Літаратура
   1. Мастацкая літаратура
   2. Раман
      1. Дон Кіхот
      2. Тысяча і адна ноч
   3. Паэзія
      1. Эпас пра Гільгамеша
      2. Іліяда
      3. Махабхарата
      4. Адысея
9. Вымаўленне
10. Пэўныя мовы
    1. Англійская мова
    2. Арабская мова
    3. Бенгальская мова
    4. Хіндзі
    5. Іспанская мова
    6. Грэчаская мова
    7. Іўрыт
    8. Кітайская мова
    9. Лацінская мова
    10. Нямецкая мова
    11. Руская мова
    12. Санскрыт
    13. Тамільская мова
    14. Турэцкая мова
    15. Французская мова
    16. Эсперанта
    17. Японская мова
11. Слова
12. Пісьменства

Архітэктура і грамадскае праектаванне

1. Архітэктура
2. Арка
3. Дамба
4. Канал
5. Купал
6. Мост
7. Жыллё
8. Цвік
9. Пэўныя пабудаванні
   1. Асуанскія плаціны
   2. Вялікая кітайская сцяна
   3. Тадж Махал
10. Піраміда
11. Вежа

Кіно, радыё і тэлебачанне

1. Фільм
   1. Анімацыя
   2. Нямое кіно
   3. Студыйная сістэма
2. Радыё
3. Тэлебачанне

Музыка

1. Музыка
2. Кампакт-дыск
3. Песня
4. Пэўныя музычныя жанры
   1. Джаз
   2. Класічная музыка
      1. Опера
      2. Сімфонія
   3. Народная музыка
      1. Гамелан
      2. Індыйская класічная музыка
   4. Поп-музыка
   5. Рок-н-рол
      1. Метал
   6. Рытм-энд-блюз
      1. Соул
   7. Рэгі
5. Пэўныя музычныя інструменты
   1. Барабан
   2. Гітара
   3. Скрыпка
   4. Струнныя інструменты
   5. Труба
   6. Фартэпіяна
   7. Флейта

Адпачынак

1. Адпачынак
2. Пацеха
3. Гульня
   1. Го
   2. Ігральныя карты
   3. Манкала
   4. Нарды
   5. Шахматы
   6. Шашкі
4. Азартныя гульні
5. Вольны час
6. Баявыя мастацтвы
   1. Дзюдо
7. Алімпійскія гульні
8. Імпрэза
9. Спорт
   1. Амерыканскі футбол
   2. Аўтагонкі
      1. Формула-1
   3. Бадмінтон
   4. Барацьба
   5. Баскетбол
   6. Бейсбол
   7. Валейбол
   8. Воднае пола
   9. Крыкет
   10. Лакрос
   11. Лёгкая атлетыка
   12. Рэгбі
   13. Тэніс
   14. Футбол
   15. Фехтаванне
   16. Хакей
10. Чэмпіянат свету па футболе
11. Цацка

Рэлігія

1. Рэлігія
2. Астралогія
3. Боскасць
   1. Бог
4. Фестываль
5. Свята
6. Міфалогія
   1. Грэчаская міфалогія
7. Рэлігійныя філасофіі
   1. Агностыцызм
   2. Атэізм
   3. Фундаменталізм
8. Душа
9. Пэўныя рэлігіі
   1. Бахаі
      1. Бахаула
      2. Баб
   2. Будызм
      1. Буда Гаўтама
   3. Вуду
   4. Даасізм
      1. Лаа-Цзы
   5. Джайнізм
   6. Зараастрызм
      1. Заратуштра
   7. Індуізм
      1. Бхагават-Гіта
      2. Брахма
      3. Брахман
      4. Веданта
      5. Веды, індуізм
      6. Вішну
      7. Ёга
      8. Упанішады
      9. Шыва
   8. Іслам
      1. Алах
      2. Алі
      3. Каран
      4. Мячэць
      5. Мухамад
      6. Сунізм
      7. Суфізм
      8. Умар
      9. Шыізм
   9. Канфуцыянства
      1. Канфуцый
   10. Сікхізм
       1. Нанак
   11. Сынта
   12. Хрысціянства
       1. Біблія
       2. Ісус Хрыстос
       3. Каталіцтва
       4. Папа рымскі
       5. Пратэстанцтва
       6. Троіца
       7. Царква
   13. Унітарызм
   14. Юдаізм
       1. Аўраам
       2. Майсей
       3. Талмуд
       4. Тора
10. Духоўнасць

Філасофія

1. Філасофія
   1. 1. Усходняя філасофія
      2. Заходняя філасофія
2. Веды
3. Гуманізм
4. Досвед
5. Існаванне
6. Ісціна
7. Логіка
8. Мараль
9. Метафізіка
10. Прыгажосць
11. Рэальнасць
12. Свабода волі
13. Фемінізм
14. Эстэтыка
15. Этыка

Навука

Як мінімум 5 сказаў уводзінаў у асноўныя паняткі:

1. Навука
2. Навуковы метад

Астраномія

1. Астраномія
2. Астэроід
3. Вялікі выбух
4. Галактыка
   1. Млечны Шлях
5. Зорка
   1. Сонца
6. Камета
7. Месяц
8. Планета
   1. Зямля
   2. Марс
   3. Венера
   4. Меркурый
   5. Нептун
   6. Плутон
   7. Сатурн
   8. Уран
   9. Юпітэр
9. Сонечная сістэма
10. Светлавы год
11. Чорная дзірка

Біялогія

1. Біялогія
2. Адамашненне
3. Батаніка
4. Біялагічная класіфікацыя
   1. Від, біялогія
5. Біялагічныя матэрыялы
   1. Бялкі
   2. Дэзоксірыбануклеінавая кіслата
   3. Ферменты
6. Жыццё
7. Смерць
   1. Суіцыд
8. Экалогія
   1. Выміральныя віды
   2. Выміранне

Біялагічныя працэсы

1. Метабалізм
   1. Страваванне
      1. Выдзяленне
   2. Фотасінтэз
   3. Дыханне
2. Эвалюцыя
   1. Антрапагенез
3. Размнажэнне
   1. Бясполае размнажэнне
   2. Полавае размнажэнне
      1. Гетэрасэксуальнасць
      2. Гомасэксуальнасць
      3. Цяжарнасць
      4. Пол
         1. Самка
         2. Самец
      5. Полавы акт

Анатомія

1. Анатомія
2. Дыхальная сістэма
   1. Лёгкія
3. Крывяносная сістэма
   1. Кроў
   2. Сэрца
4. Нервовая сістэма
   1. Мазгі
   2. Сэнсарная сістэма
      1. Слыхавая сістэма
         1. Вуха
      2. Смакавая сістэма
      3. Нюхальная сістэма
      4. Саматасэнсарная сістэма
      5. Зрокавая сістэма
         1. Вока
5. Покрыўная сістэма
   1. Жаночыя грудзі
   2. Скура
6. Рэпрадуктыўная сістэма
   1. Пеніс
   2. Похва
7. Страўнікава-кішачны тракт
   1. Тоўстая кішка
   2. Тонкая кішка
   3. Печань
8. Клетка
9. Шкілет
10. Эндакрынная сістэма

Здароўе і медыцына

1. Медыцына
2. Атлусценне
3. Вірус
   1. Грып
      1. H5N1
   2. Натуральная воспа
4. Венерычныя хваробы
   1. СНІД
   2. Сіфіліс
5. Гіпертэнзія
6. Дызентэрыя
7. Залежнасць
   1. Алкагалізм
      1. Цыроз
   2. Наркаманія
8. Здароўе
9. Інваліднасць
   1. Слепата
   2. Пашкоджанне слыху
   3. Псіхічны разлад
10. Інсульт
11. Лекі
    1. Кафеін
    2. Каноплі
    3. Какаін
    4. Этанол
    5. Нікатын
       1. Тытунь
    6. Опіум
12. Малярыя
13. Недаяданне
14. Пнеўманія
15. Рак
    1. Рак лёгкіх
16. Сардэчная хвароба
17. Стаматалогія
18. Сухоты (Туберкулёз)
19. Халера
20. Хвароба
21. Цукровы дыябет

Арганізмы

1. Арганізм
2. Жывёлы
   1. Членістаногія
      1. Насякомыя
         1. Мурашкі
         2. Пчолы
         3. Матылі
      2. Павукападобныя
   2. Хордавыя
      1. Земнаводныя
         1. Бясхвостыя
      2. Птушкі
         1. Галубіныя
         2. Арліныя
      3. Рыбы
         1. Акулы
      4. Сысуны
         1. Малпы
            1. Чалавек разумны
         2. Кажаны
         3. Мядзвежыя
         4. Вярблюды
         5. Кот свойскі
         6. Карова
         7. Сабака свойскі
         8. Дэльфіны
         9. Слановыя
            1. Мамант
         10. Конь свойскі
         11. Авечка свойская
         12. Леў
         13. Свінні
         14. Кіты
      5. Паўзуны
         1. Дыназаўры
         2. Змеі
3. Археі
4. Бактэрыі
5. Грыбы
6. Расліны
   1. Кветка
   2. Дрэва
7. Пратысты

Хімія

1. Хімія
2. Арганічная хімія
   1. Вугляводы
   2. Гармоны
   3. Ліпіды
   4. Спірты
3. Біяхімія
4. Метал
   1. Сплаў
      1. Бронза
      2. Латунь
      3. Сталь
5. Рэчыва
   1. Асновы
   2. Солі
   3. Кіслоты
6. Тэрмадынамічная фаза
   1. Вадкасць
   2. Газ
   3. Плазма
   4. Цвёрдае цела
7. Хімічны элемент
   1. Спіс элементаў
   2. Перыядычная сістэма элементаў
   3. Азот
   4. Алюміній
   5. Вадарод
   6. Волава
   7. Вуглярод
   8. Гелій
   9. Жалеза
   10. Золата
   11. Кісларод
   12. Літый
   13. Медзь
   14. Неон
   15. Серабро
   16. Цынк

Надвор’е, клімат і геалогія

1. Вулкан
2. Геалогія
   1. Горная парода
      1. Базальт
      2. Крамень
   2. Мінерал
      1. Алмаз
      2. Вапняк
   3. Тэктоніка пліт
3. Землетрасенне
4. Клімат
   1. Эль-Ніньё
   2. Глабальнае пацяпленне
5. Лавіна
6. Надвор'е
   1. Хмара
   2. Паводка
      1. Цунамі
   3. Дождж
      1. Кіслотны дождж
      2. Снег
   4. Тарнада
   5. Трапічны цыклон
7. Стыхійнае бедства

Фізіка

1. Фізіка
2. Паскарэнне
3. Атам
   1. Электрон
   2. Нейтрон
   3. Пратон
4. Энергія
   1. Электрамагнітнае выпраменьванне
      1. Інфрачырвонае выпраменьванне
      2. Бачнае выпраменьванне
         1. Чорны колер
         2. Колер
            1. Сіні колер
            2. Зялёны колер
            3. Чырвоны колер
            4. Жоўты колер
         3. Белы колер
      3. Ультрафіялетавае выпраменьванне
      4. Гама-выпраменьванне
5. Сіла
   1. Электрадынаміка
   2. Гравітацыя
   3. Ядзерная сіла
6. Ізатоп
7. Святло
8. Маса
9. Малекула
10. Квантавая механіка
11. Гук
12. Хуткасць
13. Тэорыя адноснасці
14. Час
15. Скорасць
16. Вага

Час

1. Год
   1. Высакосны год
2. Дзень
3. Каляндар
   1. Грэгарыянскі каляндар
   2. Кітайскі каляндар
4. Месяц
   1. Студзень
   2. Люты
   3. Сакавік
   4. Красавік
   5. Травень
   6. Чэрвень
   7. Ліпень
   8. Жнівень
   9. Верасень
   10. Кастрычнік
   11. Лістапад
   12. Снежань
5. Тыдзень
6. Часавы пояс
   1. Летні час

Тэхналогія

1. Тэхналогія
2. Абрашэнне
   1. Плуг
3. Біятэхналогія
4. Вопратка
   1. Бавоўна
5. Інжынерыя
   1. Блок
   2. Клін
   3. Кола
   4. Нахільная плашчыня
   5. Падважнік
   6. Шруба
6. Металургія
7. Нанатэхналогія
8. Нож
9. Чаканка

Камунікацыя

1. Камунікацыя
2. Друк
3. Журналістыка
   1. Газета
   2. Сродкі масавай інфармацыі
4. Інфармацыя
5. Тэлеграф
6. Тэлефон
   1. Мабільны тэлефон
7. Чыгунка

Электроніка

1. Электроніка
   1. Зарад
   2. Ёмістасць
   3. Індуктыўнасць
   4. Рэактанцыя
   5. Узмацненне
   6. Частата
   7. Электрычны струм
   8. Электрычны супраціў
2. Кампаненты
   1. Дыод
   2. Індуктар
   3. Кандэнсатар
   4. Рэзістар
   5. Транзістар
   6. Трансфарматар

Кампутары і Інтэрнет

1. Кампутар
   1. Аператыўная памяць
   2. Загрузка
   3. Матэрынская плата
   4. Працэсар
   5. Цвёрды дыск
2. Аперацыйная сістэма
   1. Linux
   2. Mac OS
   3. Microsoft Windows
   4. Unix
3. Інтэрнет
   1. Электронная пошта
   2. IP
   3. TCP
   4. WWW
      1. Браўзер
   5. HTTP
   6. HTML
4. Інтэрфейс карыстальніка
   1. Кампутарная мыш
   2. Клавіятура
   3. Манітор
5. Інфарматыка
   1. Алгарытм
6. Інфармацыйныя тэхналогіі
7. Мова праграмавання
   1. BASIC
   2. C++
   3. Java
   4. PHP
8. Праграмнае забеспячэнне
9. Штучны інтэлект

Сыравіна і энергія

1. Агонь
2. Аднаўляльная энергія
   1. Гідраэнергія
   2. Сонечная энергія
   3. Энергія ветру
3. Выкапнёвае паліва
   1. Вугаль
   2. Прыродны газ
   3. Нафта
4. Драўніна
5. Папера
6. Пластмаса
7. Паравая машына
8. Рухавік унутранага згарання
9. Шкло
10. Электрычнасць
    1. Ядзерная энергія

Транспарт

1. Транспарт
2. Аўтамабіль
3. Лодка
4. Паветранае судна
5. Веласіпед
6. Судна
7. Цягнік

Зброя

1. Зброя
2. Агнястрэльная зброя
3. Выбуховыя рэчывы
   1. Порах
4. Кулямёт
5. Меч
6. Сякера
7. Танк
8. Ядзерная зброя

Харчаванне

1. Ежа
2. Агародніна
   1. Бульба
3. Крупа
   1. Ячмень
   2. Кукуруза
   3. Авёс
   4. Рыс
   5. Жыта
   6. Сорга
   7. Пшаніца
4. Мёд
5. Мяса
6. Сыр
7. Фрукт
   1. Яблык
   2. Банан
   3. Вінаград
   4. Зернабабовыя культуры
      1. Соя
   5. Лімон
   6. Арэх
8. Хлеб
9. Цукар
10. Шакалад

Напоі

1. Піва
2. Віно
3. Кава
4. Малако
5. Гарбата
6. Вада
7. Сок

Матэматыка

1. Матэматыка
2. Аксіёма
3. Алгебра
4. Арыфметыка
5. Бясконцасць
6. Геаметрыя
   1. Акружына
      1. Пі
   2. Квадрат
   3. Трыкутнік
7. Лік
   1. Комплексны лік
   2. Натуральны лік
   3. Просты лік
   4. Рацыянальны лік
   5. Цэлы лік
8. Матэматычны аналіз
   1. Дыферэнцыяцыя
   2. Інтэграцыя
9. Матэматычны довад
   1. Доказ ад адваротнага
   2. Матэматычная індукцыя
10. Матэматычная логіка
11. Статыстыка
12. Трыганаметрыя
13. Тэорыя групаў
14. Тэорыя мностваў

Вымярэнні і адзінкі

1. Вымярэнне
2. СІ
3. Ват
4. Вольт
5. Кілаграм
6. Літр
7. Метр
8. Ньютан, адзінка вымярэння